Kızamık Nedir? Kızamığın Belirtileri ve Tedavisi

Kızamık Hastalığı Nedir?

Morbilli adı verilen bir virüsün neden olduğu kızamık, genellikle kış aylarında rastlanılan bulaşıcı bir hastalıktır. Kızamık, aşı ile önlenebilen bir hastalık olsa da çocuk ölümlerine en çok sebebiyet veren hastalıklardandır.

Kızamık, aynı zamanda hamile ve bebekler için de tehlike taşımaktadır. Genellikle 3-10 yaş arasındaki çocuklarda görülen kızamık, yetişkinlerde daha az görülmektedir. Ancak gerek çocukların okul hayatında gerekse yetişkinlerin iş ve özel hayatlarında oldukça zorlayıcı bir hastalıktır.

Kişi yorgun düşer ve halsizlikle birlikte aşırı ateşlenme sebebiyle iş göremez hale gelir. Bu nedenle bol bol dinlenmeli ve beslenmesine dikkat etmelidir.

Çocuk hastalıkları olarak nitelendirilen kabakulak ve su çiçeği gibi hastalıklardan bir diğeri olup her bireyin hayatında bir kere geçirebileceği bir hastalıktır. Çocukluk döneminde kızamık hastalığını geçirmemiş yetişkin kişilerde de mutlaka ortaya çıkar. 

Çeşitli hastalıkları ve enfeksiyonları tetikleyen kızamık, vücut direncinin düşmesi ve yüksek ateş nedeniyle birçok hastalığı beraberinde getirebilir. İshal, akciğer ve gırtlakta iltihaplanma ve orta kulak iltihabı gibi birçok yan hastalığa sebebiyet verebilir.

Bu nedenle hamile ve bebeklerin kızamık hastalığına yakalanmış kişilerden uzak durmaları önerilmektedir. Bulaşıcı bir hastalık olan kızamık, vücut direnci oldukça düşük olan bebeklerde ölümle sonuçlanabilir. Bu nedenle kızamık aşısı kesinlikle ihmal edilmemelidir.

Kızamık Nasıl Bulaşır?

Bulaşıcı bir hastalık olan kızamık hastalığı, solunum yolu ile bulaşmaktadır. Mikroplu havayı soluyan kişinin ağız ve burun boşluğunda mikroplar üremeye başlar. Daha sonra ortalama 1 hafta içinde kırmızı döküntüler oluşmaya başlar. 

Solunum yoluyla bulaşan hastalık, öksürme, hapşırma, aynı havayı soluma ve tükürük ile bulaşmaktadır. Bu virüsler havada 2 saat canlı kalırlar. Bu nedenle kızamık hastalarının toplum içine girmemeleri önerilmektedir. 

Kızamık Hastalığı Süreci

Kızamık, hastanın burun ve ağız boşluğunda üremeye başlamasıyla birlikte tüm vücuda yayılır ve kana karışır. Daha sonra ilk 10-15 gün bulaşıcılığı oldukça yüksektir ve döküntüler oluşmaya başlar. Ancak 15 gün sonunda döküntüler yavaşça kurumaya başlar ve mikroplar daha fazla üreyemediklerinden dolayı bulaşıcılık oranı da azalır. Kızamık hastalığı, vücudun bu mikroba karşı bağışıklık kazanmasıyla birlikte daha sonra yeniden tekrarlamaz.

Kızamık Hastalığının Belirtileri

Kızamık hastalığının belirtileri arasında; yüksek ateş, titreme, ağız içinde oluşan küçük beyaz lekeler, kuru öksürük, gözlerde kızarma, tüm vücutta kırmızı döküntüler, soğuk algınlığı, yorgunluk ve bademciklerde şişkinlik görülmektedir. Bu belirtiler bebeğinizde veya çocuğunuzda var ise doktora gidip kızamık ile ilgili ilaçlar alınmalı ve tedaviye başlanmalıdır.

Kızamık Tanısı

Kızamık tanısı konulması için döküntü sonrasında hastalığın seyri oldukça önemlidir. Döküntü öncesinde hastalığın kesin tanısını koymak pek mümkün değildir. Kızamık hastalığında ayırıcı belirti ise ağız içinde oluşan beyaz döküntülerdir. Bu döküntülere başka hastalıklarda rastlanmaz. Eğer bebeğinizin ağzında beyaz döküntüler var ise kesinlikle kızamık olmuştur. Ağızda meydana gelen döküntüler de hastadan hastaya değişkenlik göstermektedir. 

Kızamık Tedavisi

Kızamık tedavisinde dikkat edilmesi gereken en önemli unsur hastanın sağlıklı beslenmesi ve dinlenmesidir. Hastalık sürecinde vücut direncinin düşmesi nedeniyle hastanın vitamin açısından zengin gıdalarla beslenmesi ve bu gıdaların hijyeninin sağlanması oldukça önemlidir.

Hasta güneş alan ve temiz bir odada istirahat etmelidir. Oda sürekli havalandırılmalıdır. Aksi halde mikroplar daha fazla üremeye başlarlar. Tedavi süresince hastanın beslenmesi oldukça önemlidir.

Hastanın bu süreçte bol bol sıvı tüketmesi, süt ve süt ürünlerinin tüketimine ağırlık verilmesi oldukça önemlidir. Aynı zamanda et tüketimine önem verilmeli ve C vitamini bakımından zengin gıdalar tercih edilmelidir.

Kızamık Aşısı

2 doz şeklinde uygulanan bu aşı, bebeklerde 12. ay itibari ile başlayıp 15.aya kadar uygulanması gerekmektedir. İkinci doz ise 4-6 yaşları arasında uygulanır. İki dozun da uygulanması durumunda kızamığa karşı yaklaşık %99 oranında bir koruma sağlanmış olur. 

Kızamık aşırı hamilelere uygulanmamaktadır. Henüz kızamık hastalığı geçirmemiş kişiler hamilelik öncesinde aşı olmalılardır. Aşının herhangi bir yan etkisi yoktur. Ancak kişinin bünyesiyle alakalı olarak gelişen herhangi bir yan etki, oldukça hafif ve önemsiz olarak oluşacaktır.

Kızamık nasıl belli olur?

Kızamık kendini hafif veya yüksek ateş ile belli eder. Çocuğunuzun gözlerinde kızarıklık, burun akıntısı, kuru öksürük gibi belirtileri varsa kızamık olmuş olabilir. Kızamık olup olmadığını anlamanın en kolay yolu ağzının içine bakmaktır. Kızamık olan bireylerde ağız içerisinde küçük beyaz noktalar görülür.

Kızamık hastalığı öldürür mü?

Dünya genelinde kızamık aşısı olamayan çocuklarda oldukça tehlikelidir. Her yıl 380 çocuk kızamık hastalığı yüzünden hayatını kaybetmektedir. DSÖ tarafından verilen gerçek vaka ve ölüm sayılarının 10 ile 50 katı daha fazla olduğu tahmin edilmektedir. Çocuğunuz kızamık aşısı olmazsa tehlikededir. 

Kızamık tehlikeli mi?

Kızamık hastalığı 1 yaşın altındaki çocuklarda ciddi olabilir. Aşılama ile birlikte kızamık yüzünden ölen çocukların sayısı düşürülmüştür. 2. doz aşısını olmayan çocuklarda kızamık son derece tehlikelidir. Aşılarının yaptırılması gerekir.

Kızamık olan kişi banyo yapabilir mi?

Kızamık olan çocuk çok ateşli ise banyo yaptırılması gerekir. Ayrıca kaşıntının azalması ve döküntülerin temizlenmesi için banyo yaptırılabilir. Çocuğunuz banyo yaptığında rahatlayacak, kendini kaşımayacaktır.

Kızamık hangi aylarda çıkar?

Kızamık genelde çocuklarda görülen bir hastalıktır. Aşısı yaptırılmamış bireylerde yaşlılıkta dahi görülebilmektedir. Kış ve sonbahar aylarında artış gösteren kızamık hastalığı Mart ve Nisan aylarında en üst seviyeye çıkar.

Türkiye'de kızamık var mı?

Türkiye'de Sağlık Bakanlığı tarafından yürütülen ve birçok ülkeye oranla yüksek seviyelere ulaşmış bir aşı uygulaması var. DSÖ verilerine göre 2019 yılında Türkiye'de 2.391 birey kızamık aşısı olmuştur.

Kızamık iz bırakır mı?

Kızamık hastalığı iz bırakabilen bir hastalıktır. Yayıldığı şekilde baştan başlayarak 10 gün içerisinde kaybolan hastalık kahverengi izler bırakır. Bu izler de yavaş yavaş kaybolur. Bazı bireylerde izlerin çok azı kalabilir.

Kızamık kaşıntı yapar mı?

Kızamık dökülme evresine girdiği zaman ciddi şekilde kaşıntı yapar. Eğer bebeğiniz veya çocuğunuz kızamık olmuş ise vücudunda iz bırakmamak için tırnaklarını sürekli olarak kesmeli, kaşınan yerlere dokunmamasına özen göstermelisiniz. Rahatlatmak için duşa sokabilirsiniz.

Kızamık aşısı olanlar kızamık olur mu?

Nadir olarak kızamık aşısı olan kişiler kızamık olabilirler. Kızamık aşısı olan kişilerin çoğunluğu kızamığa karşı bağışıklık kazanmış olsa da bazı çocuklarda görülebilmektedir. İkinci dozdan sonra insanların yaklaşık %97'si kızamık olmaz. Çocuğunuzun aşılarını yaptırmak son derece önemlidir.