Kök Hücre Nedir, Nerelerden Alınır, Nerelerde Kullanılır?

Kök Hücre Nedir?

Kök hücre, çok hücreli canlıların doku ve organlarını oluşturan ana hücredir. Kök hücreyi günümüzde kıymetli yapan iki konu vardır. Birincisi, kök hücreler kendini yenileyebilmektedir. İkincisi ise kök hücreler, yetkinliktir.

Bu iki özellikle günümüzde pek çok hastalığa kök hücre ile çözüm bulunması imkanını tanımaktadır. Kök hücrelerin kendisini yenileyebilmesi, çok sayıda hücre bölünmesi yapabileceği anlamına gelmektedir. Yetkinlik ise kök hücrenin diğer hücrelere farklılaşmalarını ifade eder.

Kök hücreler insan vücudunda bulunan hücrelerin en kıymetlileridir. Bu hücreler, insanın yaşı ilerledikçe kendin yenileyebilen, başka hücrelere dönüşebilen hücrelerdir. 

Kök Hücre Nerelerde Kullanılır?

Kök hücre ile yapılan tedaviler, günümüzün tıp dünyasında ilgiyle takip edilen konularından birisi. Kök hücre ile yapılacak tedavilerin bir kısmı halen çalışma aşamasında olmasına rağmen, tıp dünyasını heyecanlandıran konuların başında gelmektedir. İşte kök hücrenin kullanılacağı alanlar:

1. Kalp ve Damar Hastalıkları

Kök hücre ile kalp ve damar hastalarının yüzü gülecek. Henüz bir sonuca varılmamasına rağmen, kök hücre çalışmaları ve kalp damar haslıklarının tedavisi alanında çalışmalar yapılmaya devam etmektedir.

2. Diyabet Hastaları

Kök hücre ile diyabet hastalarını tedavi etmek için de çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalara göre nakledilen kök hücre ile pankreas insülin salgılayabilecek fakat günümüzde teknik eksikliklerden dolayı bu tedavi yöntemi uygulanmamaktadır. Bilim insanlarına göre 10 yıl içinde bu çalışma diyabet hastalarının kurtuluş kapısı olacaktır.

3. Organ Üretme ve Tamiri

Organ kayıplarının yaşanmaması içinde kök hücre çalışmaları yapılmaktadır. Kök hücre ile organ üretme çalışmalarına başlayan bilim dünyası, bir farenin sırtına yerleştirilen kök hücre ile insan kulağı elde etmişlerdir. Ayrıca sadece organ üretmekle kalmayıp zarar gören organın tamiri için de kök hücre çalışmalarına başlanılmıştır.

4. Omurilik Felçlileri

Omurilik felçlileri için de çeşitli çalışmalar yapılmaktadır. Buna göre yapılan bir çalışma sonucunda, omurilik felçlisi hastaların kemik iliğinden alınan kök hücreler hastalara nakledilir. Nakilden sonra ise tuvaletlerini kontrol edemeyen hastaların, kontrol yetilerini yeniden kazandıkları ve bacaklarını çok az da olsa hareket ettirebildikleri gözlenmiştir. 

Kök hücre tedavisi ile bilim insanları pek çok alanda başarılar elde etmek için çalışmalar yapmaya devam etmektedir. Bu çalışmaların önümüzdeki yıllarda çeşitli gelişmeler ile birlikte hız kazanması ön görülmektedir. 

Kök Hücre Nereden Alınır?

Kök hücreleri bir çocuğumuz ilk olarak kordon bağı kanından alınmasıyla duyduk fakat kök hücreler ilk olarak kemik iliğinden alınarak kullanılmaya başladı. Aynı zamandan kök hücrelerin aldığı birkaç kaynak daha günümüzde bilinmektedir. 1980'li yıllarda ise kök hücrelerin, bebek kordon kanında bol miktarda olduğu tespit edildi. 1990'lı yıllarda ise Amerika'da ilk kez kordon bankası kuruldu. 

Kemik İliği Kök Hücresi

Kemik iliği kök hücresi, kemik iliği ve kan hücresi üreten hücrelere denilmektedir. Kök hücreler ilk kez kemik iliği kök hücresi ile gündeme gelmiştir. Kemik iliği kök hücresi, hastaya uygun ve sağlıklı dokunun bulunması ve nakledilmesiyle gerçekleşmektedir. 

Göbek Kordon Kanı

Doğumdan sonra anne ve bebek arasında bağlantıyı sağlayan kordondan elde edilmektedir. Diğer kaynaklara göre ulaşılması daha kolay olan kordon bağı kanından elde edilen kök hücreler, kaliteli ve çoğalma potansiyeli daha yüksek olan kaynaktır.

Kordon bağı kadınından alınan kök hücreler, laboratuvara teslim edilir ve gerekli soğuklukta saklanır. Bu kök hücrelerin saklanması için bilim dünyası belirli bir süreden bahsetmemektedir. Aynı zamanda kök hücre değerleri dikkatli bir şekilde not alınır ve bu bilgiler çok özenli bir şekilde saklanır. 

Bebek Dişi Kök Hücresi

Kordon bağı kanından alınan kök hücrelerden daha genç olan bebe dişi kök hücresi, erişkin hücrelere göre daha çok çoğalmaktadır. Bebek dişlerinin altındaki etsi dokudan alınan kök hücreler, farklı dokuları meydana getirebilmektedir. 

Yağ Hücrelerinden Alınan Kök Hücreler

Özellikle yurt dışından yapılan estetik operasyonlarında elde edilen yağlardan alınmaktadır. Yine özel koşullar altında saklanan kök hücreler, ihtiyaç duyulduğu takdirde sahibine nakledilmektedir. 

Kök Hücre ve Anne

Bilim dünyasında halen çalışmaları süren kök hücre çalışmaları, tüm dünyanın merakla takip ettiği konuların başında gelmektedir. Özellikle doğum esnasında ortaya çıkan kordondan alınan kök hücreler, ileriki dönemler için saklanıyor ve anne veya çocuğun geçireceği olası bir hastalık için korunuyor.

Bunun haricinde bebek annesini kök hücreler aracılığıyla hamilelik boyunca ve sonrasında korumaktadır. Bu konuyla alakalı fareler üzerine yapılan deneyle bu kesinleşmiştir. Hamile olan bir farenin kalp krizi geçirmesi sağlamıştır. İki hafta sonra ise anne farenin kalbinden karnındaki bebeğin kök hücrelerinin bulunduğu saptanmıştır. 

Doğum yapmak kadınların pek çok hastalığa yakalanma riskini de azaltmaktadır. Doğum yapan kadınlarda, çok yaygın olan akciğer kanserine yakalanma riskini azalır. Aynı zamanda çeşitli kadın hastalıklarından da korunmaktadır. Bu hastalıklara pek çok örnek verilebilir fakat en dikkat çeken konu ise bebeğin annesine verdiği kök hücrenin yıllar sonra bile annenin dolaşımında bulunması olmuştur. 

Kök hücre tedavisi kimlere yapılır?

Kök hücre doğumsal hastalıklar, kanser türleri, kan hastalıkları gibi ölümcül birçok hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır. Kişiye uyumlu veya yarı uyumlu kişilerden veya direkt olarak kişinin kendisinden alınan kök hücre reşit olan herkesten alınabilir.

Kök hücre nasıl alınır?

Kök hücre alınmadan önce kişiye kök hücreleri kemik iliğine taşıyacak ilaçlar verilir. Daha sonrasında kök hücre sayısı artar. Kök hücreyi verecek olan kişi özel bir makineye bağlanır, bu makine sayesinde kök hücreler ayrılır, almak daha da kolaylaşır.

Kök hücre nereden elde edilir?

Kök hücreler vücudun birçok yerinde bulunmaktadır. Dokularda ve organlarda olan kök hücreler, beyin, sindirim sistemi, kalp, cilt, yağ dokusu, kemik iliği, akciğer, bebek kordon kanı ve göbek kordonu kök hücre odakları barındırır.

Kök hücre tedavisi kesin çözüm mü?

Sağlıklı bir vericiden alınan tüm kök hücreleri bir başka insanın bedeninde ölümcül bir hastalığın kesin tedavisi olabilmektedir. Kök hücre tedavisi uygulanan bireyin ölümcül bir hastalığı varsa tamamen ortadan kalkabilir.

Kök hücre kanser yapar mı?

2012 yılında yapılan araştırmalara göre kök hücreleri beyin, deri ve bağırsak kanserlerinin büyümesini doğrudan tetiklemektedir. Bu araştırma farklı ülkelerdeki üç araştırma grubunun araştırma sonuçlarına göre belirlenmiştir.

Kök hücre kaç kez verilir?

Vücut dolaşımında olan ve kandan toplanan kök hücre kan bağışına benzemektedir. Vericiye 4 ile 5 gün boyunca günde iki kez ilaç verilir. Bu sayede kök hücrelerin dolaşımdaki kana karışması sağlanır. Daha sonrasında vericiye iğne batırılır ve kök hücreler alınır. Kişinin bu işlemi bir kez yapması yeterli olacaktır. Daha sonrasında kök hücre vermesine gerek yoktur.