Kortizon Nedir, Hangi Hastalıkların Tedavisinde Kullanılır?

Kortizon tedavisi uygulanması gereken hastalar ya da yakınları bu terimin anlamını tam olarak bilmek istemektedir. Kortizon; insan vücudunda salgılanan en önemli hormonlardan biridir. Kortizon böbrek üstü bezlerde üretilir.

Vücutta yağ metabolizması ve karbonhidratın düzene girmesi amacı taşımaktadır. Günlük olarak vücutta üretilen kortizon oranı insandan insana değişim göstermektedir. Bu durum zayıf insanlara oranla kilosu fazla olan insanlarda daha fazladır.

Bu kişiler daha fazla kortizon üretimi yaparlar. Aynı zamanda kortizon üretimi vücut sıcaklığı ve kan basıncı durumuna göre değişim göstermektedir. Genellikle sabah saatlerinde bu üretim daha fazladır.

Aşırı stres ve aşırı sinir anında bu durum 10 kat daha fazla artmaktadır. Bu üretim yaşamın 3. haftasında başlamaktadır. Hayat boyu sürmektedir. Vücut bazı nedenlerden dolayı kortizon üretemez ya da vücutta kortizon azalımı var ise dışardan destek alınması gerekmektedir. 

Kortizon birçok hastalığın tedavisinde sıkça kullanılmaktadır. Genellikle hastalıklarda ve kişinin vücudunda kortizon üretemez ya da vücudunda kortizon azalımı var ise dışarıdan kortizon yüklenmesi durumunda kullanılır. Damar yolu, cilt yolu, ağız yolu ve eklemlere enjekte edilerek kullanılmaktadır.

Kortizon Tedavisi Hangi Hastalıklarda Kullanılır? 

Kortizon vücudun kortizon üretmediği ya da vücutta yeterli kortizon bulunmadığı zamanlarda dışardan yüklenmesi yapılmaktadır. Aynı zamanda kortizon birçok hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır. Bu hastalıklar birbirinden farklı nedenlerden dolayı oluşmaktadır. 

Kortizon tedavisinin her bir aşamaları farklılık göstermektedir fakat kortizon bu hastalıklarda yardımcı ve destek olmaktadır. Kortizon hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır fakat tedavi etmesinin yanı sıra bazı etkileri de bulunmaktadır. 

Bu etkiler her hastada farklı bulgularla meydana gelmektedir. Birçok hastalıkla bazen tek tedavi seçeneği olsa da fazla alımı sonucunda farklı hastalıklara ve sorunlara yol açmaktadır. Bu nedenle dikkat edilmeli ve doktorun tedavi önerisinden dışarı çıkılmamalıdır.

Kortizon tedavisi aniden kesilirse, addison krizine neden olmaktadır. Aynı zamanda dışardan vücuda kortizon alımı sürecinde böbrek üstü bezleri kortizon salgılamayı bırakmaktadır. Bu nedenle kortizonun aniden bırakılması vücutta kortizon eksikliğine neden olur.

Romatizmal hastalıklar, kan hastalıkları, sinir sistemi hastalıkları, kalp ve damar hastalıkları, bağ dokusu hastalıkları, alerjik hastalıklar, tümör tedavileri, karaciğer hastalıkları, böbrek ve idrar yolu hastalıkları, hormonal hastalıklar, zehirlenmeler ve sıcak çarpmaları, göz hastalıkları, şoklar için kortizon tedavisi uygulanır.

Kortizonun Yan Etkileri Nelerdir?

Kortizonun yan etkileri bulunmaktadır. Bu yan etkiler birbirinden farklı olarak görülür. Kortizon her kişide farklı yan etkiler vermektedir. Kortizonun genel olarak yan etkileri çeşitli hastalıklara yol açabilir. Kortizon vücudun her bölgesinde ve her organda kendini gösterebilir ve zarar verebilir. 

Vücudun bazı bölgelerinde normalin dışında şişlikler ve gövdede yağlanmalar görülür. Çocukluk ve ergenlik döneminde kullanılan kortizon gelişme bozukluklarına neden olmaktadır. Kemik erimesi gibi sorunlara sebebiyet vermektedir.

Kan basıncı yükselme durumu yaşanır. Şeker ve tansiyonun yükselmesine neden olur. Kortizon gözleri de etkilemektedir. Gözlerde katarakt oluşumuna yol açar. Kortizon kullanan kadınlarda adet düzensizlikleri sıklıkla görülür.

Cilt üzerinde de yan etkileri bulunmaktadır. Bunlar ciltte tüylenme ve ciltte çizgilenme olarak görülmektedir. Erkeklerde kullanılan kortizon ise testislerde sorunlar görülmesine neden olabilir. Adale zayıflığı gibi durumlara da sebep olmaktadır.

En sık rastlanan yan etkileri arasında mide şikayetleri bulunur. Kortizon sadece beden ve organları değil, kişilerin ruh sağlığını da tehdit eder. Psikolojik bozukluklara ve sorunlara neden olmaktadır.

Kortizon tedavisinin bir anda bırakılmaması gerekmektedir. Aniden bırakılan kortizon, vücutta bazı komplikasyonların oluşmasına neden olabilir. Kullanılan kortizon oranı yavaş yavaş arttırıldığı gibi, aynı şekilde yavaş yavaş azaltılmalıdır. Aynı zamanda kortizon, böbrek üstü bezinde bağımlılık yapabilir. Uzun dönem kullanılan kortizonun birden kesilmesi ile hasta şoka girebilir.

Gelişme bozuklukları, vücudun bazı bölgelerinde normal dışı şişlikler ve gövdede yağlanma, adale zayıflığı, kan basıncında yükselme, kemik erimesi, psikolojik bozukluklar, ciltte tüylenme, çizgilenme, adet düzensizliği, şeker ve tansiyon yükselmesi, gözlerde katarak oluşumu, mide şikayetleri​ kortizonun yan etkileri arasında yer alır.

Kortizon Kullanımında Yapılan Yanlışlar

Daha düşük miktarda kortizonun yeteceği hastalıklarda yüksek dozda kortizon kullanımının önerilmesi yapılan en büyük yanlışlardan birisidir. İşinde uzmanlaşmış doktorlara başvurulması daha doğru olacaktır.

Aynı zamanda kortizon kullanımı sırasında hastanın doktor tarafından takip edilmemesi de yapılan en büyük hatalardan birisidir. Kortizon kullanımı sırasında hasta doktor tarafından takipte olmalı, yerinde ve belirli miktarda kullanımı sağlanmalıdır.

Kortizon nedir, ne işe yarar?

Kortizon steroid bir ilaç türüdür. Vücutta bağışıklık sisteminin göstermiş olduğu tepkilerden meydana gelen iltihaplanma, şişlik gibi sorunları ortadan kaldırır. Bağışıklık sistemi tarafından inflamasyona uğramış moleküllerin salınmasını durdurur.

Kortizon hangi hastalıklara iyi gelir?

Kortizon ilacı kullanıldığı taktirde romatizmal hastalıklar, alerjik hastalıklar, hormonal hastalıklar, sinir sistemi hastalıkları, kanser tedavileri, bağ dokusu hastalıkları, kan hastalıkları, böbrek üstü bezinin az çalışmasına iyi gelir.

Kortizonlu ilaçla ne yenmez?

Kortizonlu ilaçla birlikte şeker metabolizması bozulacağı için tatlı ve yağlı besine iştah ve istek artmaktadır. Bu yüzden yağlı, hazır paketli, tatlı besinlerden uzak durulması gerekir. Kortizonlu ilaç alınan dönemde taze meyve ve sebzelere yoğunlaşmak gerekir.

Kortizonun zararı var mı?

Uzun süreli kortizon tedavisi katarakta sebep olabilir. Kortizon vücutta su ve tuz tutacağı için kalp, böbrek yetmezliği ve hipertansiyon gibi hastalıklara sahip kişilerde sorunlar meydana gelebilir.

Kortizon kullananlar ne yapmalı?

Kortizon kullanan bireyler kan şekerini hızlı yükseltecek besinlerden uzak durmalı, lif alımını artırmalı, hareket etmeli, kalsiyum almalı, az tuzlu ya da tam tuzsuz beslenmeli, sebze ve meyve tüketmelidir.

Kortizon psikolojiyi bozar mı?

Kortizon ilaçları uzun süre boyunca kullanılırsa ciddi şekilde yan etkiler oluşturabilir. Ruhsal sıkıntılar, psikolojik bozukluklar, ara sıra yaşanan depresyon, intihar düşünceleri ve girişimleri hastalarda görülebilir.