Madde Kullanımı ve Bağımlılık
Madde kötüye kullanımı terimi, kişinin evde, işte ya da okulda sorumluluklarını yerine getirme yeteneğini azaltan, tehlikeli ortamlarda bir ilacın tekrar kullanımına neden olan ya da ilaç kullanımıyla ilgili yasak sorunlara yol açan bir ilaç kullanım örüntüsünü ifade etmek için kullanılır.
Örneğin, kendilerinde sağlık sorunlarına yol açacak ve ailede ya da işlerinde sorunlara neden olacak şekilde düzenli olarak içki alemlerine katılan kişiler, alkolü kötüye kullanmaktadırlar.
Alkol de dahil olmak üzere birçok ilacın devam eden kötüye kullanımı, maddenin saplantısal kullanımına ya da madde bağımlılığına yol açabilmektedir. Bir maddeyi kötüye kullanan herkes bağımlılık geliştirmemesine rağmen, bağımlılık genellikle bir kötüye kullanım döneminin ardından gelmektedir.
Bağımlılık, genellikle bir ilacın orijinal etkilerini ortaya çıkartmak için ya da bağımlılık oluşturan bir maddenin artık kullanılmamasını izleyen rahatsızlık verici fiziksel ya da psikolojik etkiler olarak tanımlanan yoksunluk belirtilerini engellemek için, ilacın daha yüksek dozlarının kullanılmasını gerekli kılan bir durum olan tolerans yoluyla ortaya çıkmaktadır.
Bağımlılığın yeni klinik tanımı, 12 aylık bir dönem içerisinde aşağıdaki yedi belirtinin en az üçüyle tanımlanan, ilaçla bağlantılı geniş bir davranış örüntüsünü kapsamaktadır.
1. Tolerans Geliştirme: İstenilen etkiyi elde etmek için fazla miktarda maddeye gereksinim duymak ya da aynı miktarda madde kullanıldığı zaman, daha öncesine göre azalmış bir etki yaşamak.
2. Yoksunluk Belirtileri Yaşamak: Kişi madde kullanımını durdurmaya çalıştığında ortaya çıkan fiziksel ya da psikolojik sorunlardır. Yoksunluk belirtileri kaygı ve mide bulantısından, titreme nöbetleri ve varsanılara kadar uzanmaktadır.
3. Maddeyi amaçlanandan daha uzun bir süre ya da daha büyük miktarlarda kullanmak.
4. Madde kullanımını azaltmayı ya da bırakmayı ısrarla istemek ya da sık sık bu yönde çaba harcamak.
5. Zamanın büyük bir kısmını madde bulmaya ve kullanmaya ayırmak.
6. İlaç kullanımının bir sonucu olarak yaratıcı, mesleki ya da sosyal faaliyetleri azaltmak ya da bırakmak.
7. Muhtemelen ilaç kullanımından kaynaklanmış ya da ilaç kullanımıyla daha kötü bir hale gelmiş olan ve de halen devam eden ya da tekrarlayan fiziksel ya da psikolojik sorunlar olsa bile, madde kullanımına devam etmek.
Madde kötüye kullanımının ve bağımlılığın nedenleri karmaşıktır ve genel olarak her birey ve her madde için farklı olan biyolojik, psikolojik ve sosyal faktörlerin bileşiminden kaynaklanmaktadır.
