Non Hodgkin Lenfoma Nedir, Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?

Vücudumuz, karmaşık bir mekanizma içinde bir arada çalışan sayısız sistem ve organla hayat bulan muhteşem bir varlık. Bu etkileyici yapı içerisinde yer alan ve pek çok insan tarafından belki de yeterince tanınmayan, ancak sağlığımızı korumada hayati bir rol üstlenen önemli bir sistemi tanımak, kendi vücudumuzun işleyişini anlamak açısından oldukça önemlidir. İşte bu yazıda, lenf sistemi, lenf ve lenfositlerin ne olduğunu adım adım keşfedecek, bağışıklık sistemimizin en güçlü kahramanları olan bu unsurların büyülü dünyasına bir yolculuğa çıkacağız.

Lenf Sistemi, Lenf ve Lenfosit Nedir?

Vücut, kompleks bir yapıya sahip olan ve birçok sistemin etkileşim halinde çalıştığı muazzam bir organizmadır. Bu sistemlerden biri de lenf sistemi olarak adlandırılan önemli bir savunma mekanizmasıdır. Lenf sistemi, vücudu enfeksiyonlardan, hastalıklardan ve diğer zararlı maddelerden koruyan karmaşık bir ağdır. Bu sistemde yer alan lenf ve lenfositler ise önemli rol oynayan ana unsurlardır.

Lenf, açık renkli bir sıvıdır ve vücuttaki hücreler arasındaki boşluklarda bulunan bir doku sıvısıdır. Kan dolaşım sistemindeki plazma, kan damarlarındaki hücreler arasından sızarak dokuların arasında lenf adı verilen özel bir dolaşım sisteminde toplanır. Lenf, hücrelerin ihtiyaç duyduğu besin maddeleri, oksijen ve diğer önemli maddeleri taşıyan bir ara madde olarak işlev görür. Ayrıca atık maddeleri ve zararlı mikroorganizmaları da taşıyarak vücuttan uzaklaştırılmasına yardımcı olur.

Lenf sistemi, lenf damarları, lenf bezleri ve lenfoid organlardan oluşan karmaşık bir yapıdır. Bu sistem, doku sıvısının toplandığı, filtre edildiği ve vücuda geri döndüğü bir ağı oluşturur. Aynı zamanda bağışıklık sisteminin bir parçasıdır ve vücudu enfeksiyonlardan koruyan önemli bir rolü vardır.

Lenf sisteminin ana işlevlerinden biri, vücuttaki zararlı bakteri, virüs ve diğer patojenleri temizlemek ve bağışıklık hücrelerinin hastalıklarla mücadele etmesine yardımcı olmaktır. Lenf nodları, lenf bezleri gibi organlar, bu zararlı maddeleri filtreleyerek ve bağışıklık hücrelerini etkinleştirerek enfeksiyonların yayılmasını önler.

Non Hodgkin Lenfoma Nedir ve Türleri Nelerdir?

Non Hodgkin Lenfoma yani Hodgkin dışı lenfoma lenfositlerde oluşan ve lenfosit dışına da yayılan bir kanser türüdür. Hastalığın başlıca türleri etkilenen lenfosite göre sınıflandırılmaktadır. En yaygın olan B-hücreli lenfoma ve T-hücreli lenfomadır. Lenfosit kanseri, vücudu enfeksiyonlarla mücadele edemez hale getirir, bakteri ve virüse karşı vücut savunma yapamaz.

Vücut savunmasız kaldığında bağışıklık sisteminin normal süreci kesintiye uğrar. Normalde basit karşılanabilecek bir enfeksiyon, bu durumda güçten düşürücü olur ve bazen hayatı tehdit eder hale gelebilir. Çünkü lenfositlerin lenf sistemi içinde dolaşması ile diğer organlarda fonksiyon bozuklukları ortaya çıkabilir. Böylece kanser vücudun diğer bölümlerine de yayılabilir.

Non Hodgkin Lenfoma türleri iki ana başlıkta incelenir:

1. Yavaş Gelişen (İndolent) Non Hodgkin Lenfoma

Yavaş gelişen Non hodgkin lenfoma en sık görülen türdür. Yaşam süresi uzun olan bir NH çeşididir. Yavaş ilerlediği için hasta yıllarca gözlemlenir ve hastalığın doğal seyri pek değiştirilmez.

Yavaş gelişen Non Hodgkin Lenfoma; Folliküler Lenfoma, Kronik Lenfositik Lösemi, Kutanöz T Hücreli Lenfoma, Lenfoplazmositik Lenfoma, Marjinal Zon Lenfoma, Mukoza ile İlişkili Lenfoid Doku (MALT) Lenfoması, Küçük Hücreli Lenfositik Lenfoma ve Waldenström Makroglobulinemisi olarak alt gruplara ayrılır.

2. Hızlı Gelişen (Agresif) Non Hodgkin Lenfoma

Hızlı gelişen Non Hodgkin Lenfomada lenf nodalarında büyüme gibi bazı belirtiler görülür ve tedaviye başlanır. Bu tür NHL tedavi edilmezse hasta hayatını kaybedebilir. Kemoterapi tedavisine duyarlı bir türdür.

Hızlı gelişen NHL de Diffüz Büyük B Hücreli Lenfoma, AIDS ile İlişkili Lenfoma, Anaplastik Büyük Hücreli Lenfoma, Burkitt Lenfoma, Merkezi Sinir Sistemi (CNS) Lenfoması, Folliküler Lenfoma, Lenfoblastik Lenfoma, MALT Lenfoması (transforme), Manto Hücreli Lenfoma (çoğu türü) ve Periferik T Hücreli Lenfoma (çoğu türü) gibi alt gruplara ayrılır.

Non Hodgkin Lenfoma Nedenleri ve Risk Faktörleri Nelerdir?

Tam olarak Non Hodgkin Lenfomaya neyin yol açtığı bilinmemektedir Fakat bazı vakalarda immün baskılanma rol oynamaktadır ve HIV ile enfekte kişilerde lenfoma ortaya çıkma olasılığı yüksektir. Bazı virüs ve bakterilere maruz kalma sonucunda da lenfoid hücrelerde çoğalma görülebilir ve hücrede kansere yol açan olayın olasılığı artar.

Non Hodgkin Lenfoma Belirtileri Nelerdir?

Lenfoma, lenf sistemi hücrelerindeki kontrolsüz büyümeye neden olan bir tür kanserdir. Non Hodgkin Lenfoma, Hodgkin dışı lenfomalardan biri olarak sınıflandırılır ve çeşitli alt tipler içerebilir. Bu tür kanser, lenf bezlerinde, lenf düğümlerinde ve diğer lenfoid dokularda başlayabilir ve zamanla vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Erken teşhisin önemi göz önüne alındığında, Non Hodgkin Lenfoma'nın erken belirtilerini bilmek hayati önem taşır. İşte bu tür lenfomanın belirtilerinden bazıları:

Şişmiş Lenf Bezleri

Lenf bezlerinde aniden veya yavaş yavaş büyüme, en yaygın Non Hodgkin Lenfoma belirtisidir. Boyunda, koltuk altlarında, kasıklarda veya karın bölgesinde büyümüş, ağrısız şişlikler fark edebilirsiniz.

Aşırı Terleme

Geceleri yoğun terleme, özellikle gece terlemeleri olarak adlandırılır ve lenfomalarda görülen belirtiler arasındadır.

Ateş ve Nedeni Belli Olmayan Enfeksiyonlar

Non Hodgkin Lenfoma, bağışıklık sistemini etkileyebilir, bu da sık sık ateşlenme ve nedeni belli olmayan tekrarlayan enfeksiyonlarla sonuçlanabilir.

Aşırı Yorgunluk

Halsizlik, yorgunluk hissi ve enerji kaybı, lenfomalarda görülebilecek yaygın belirtilerdir.

Cilt Değişiklikleri

Kaşıntı, döküntü veya ciltte kızarıklık gibi cilt değişiklikleri lenfoma belirtisi olabilir.

Nefes Darlığı ve Göğüs Ağrısı

Göğüs bölgesinde büyümüş lenf bezleri, nefes darlığı ve göğüs ağrısına yol açabilir.

Karın Şişliği ve Karın Ağrısı

Lenfoma, karın bölgesindeki organları etkileyebilir, bu da karın şişliği ve ağrısına neden olabilir.

Kilo Kaybı

Nedeni açık olmayan kilo kaybı, lenfoma hastalarında sık görülen bir belirtidir.

Görme Sorunları

Lenfomalarda nadiren, lenf bezlerinin göz çevresine baskı yapması sonucu görme sorunları yaşanabilir.

Non Hodgkin Lenfoma Teşhisi Nasıl Konur?

Non Hodgkin Lenfoma, lenf sistemi hücrelerinde anormal büyüme ve çoğalma ile karakterize olan bir kanser türüdür. Teşhis süreci, uzmanlık gerektiren birkaç adımdan oluşur ve çeşitli tıbbi testlerle gerçekleştirilir. Non Hodgkin Lenfoma teşhisi, erken aşamada yakalanırsa tedavi ve sonuçların iyileştirilmesi açısından son derece önemlidir. Aşağıda, bu kanser türünün teşhis edilmesi için kullanılan yaygın yöntemler yer almaktadır:

Hikaye ve Fizik Muayene

Bir hastanın şikayetleri ve tıbbi geçmişi, Non Hodgkin Lenfoma teşhisi sürecinde ilk adımlardan biridir. Uzman, hastanın semptomlarını ve genel sağlık durumunu değerlendirir. Şişmiş lenf bezleri, ateş, gece terlemesi, kilo kaybı ve diğer belirtiler bu aşamada gözlemlenebilir.

Kan Testleri

Kan testleri, lenfoma teşhisi sürecinde faydalı bilgiler sağlar. Kan sayımı, biyokimyasal testler ve lökosit analizleri gibi kan testleri, kanser hücrelerinin varlığını veya bazı biyokimyasal belirteçlerin değişikliklerini tespit etmeye yardımcı olabilir.

Görüntüleme Testleri

Hastanın iç organlarının ve lenf bezlerinin görüntülenmesi için çeşitli görüntüleme testleri kullanılır. Bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve pozitron emisyon tomografisi (PET) gibi yöntemler, kanserin yayılımını tespit etmeye ve lenf bezlerindeki anormallikleri göstermeye yardımcı olabilir.

Lenf Bez Biyopsisi

Tanı için en kesin yöntemlerden biri, lenf nodundan alınan bir doku örneği üzerinde yapılan bir biyopsidir. İnce iğne aspirasyon biyopsisi veya açık biyopsi gibi yöntemler kullanılarak doktorlar lenf bezlerinden örnekler alarak kanser hücrelerini mikroskop altında inceleyebilir.

Kemik İliği Biyopsisi

Kemik iliği biyopsisi, hastalığın yayılımını ve kemik iliğinde kanser hücrelerinin olup olmadığını belirlemek için yapılan bir prosedürdür. Bu işlem sırasında genellikle kalça kemiğinden örnek alınır ve kanser hücreleri incelenir.

Non Hodgkin Lenfoma Tedavisi Nasıl Olur?

Non Hodgkin Lenfoma tedavi lenfomanın evresine ve türüne bağlıdır. Standart tedavi radyasyon ve kemoterapi içerir. Deneysel tedaviler ise kök hücre nakli, hormon tedavisi ve yüksek doz kemoterapiyi içerir. Hastaların birçoğu tedavi ile iyileşebilmektedir. İyileşmede hastanın yaşı ve hastalık evresi büyük rol oynar.

Non Hodgkin Lenfoma hastalarının çoğu, tedavi türlerinin bir kısmından yararlanabilir ve çoğu hasta için tamamen iyileşmek mümkündür. Ancak bazı hastalar için tedavi, belirtilerin azalmasını ve beklenen yaşam süresini uzatmayı amaçlar.

Tedavinin bitiminden aylar ya da yıllar sonra hastalık tekrarlayabilir. Buna yineleyen NHL denir. Bazen tedaviye yanıt alınmaz ve buna da refrakter NHL denir. Kimi zaman yineleyen NHL için eski işe yarayan ilaçlara devam edilir, kimi zaman yeni ilaçlar uygulanır.

Non Hodgkin Lenfoma Tedavisinin Yan Etkileri

Non Hodgkin Lenfoması için kemoterapi uygulanan hastalarda alyuvar sayısı azalabilir (anemi) ve alyuvar sayısını artırmak için bazı uygulanmalar yapılır. Akyuvar sayısındaki fazla azalış, enfeksiyonlara sebep olabilir. Bakteri veya mantarların yol açtığı enfeksiyonlar ise antibiyotiklerle tedavi edilebilmektedir.

Ayrıca kemoterapi kötü hücrelerle birlikte bazı sağlıklı hücreleri de öldürmektedir. Bu da saç dökülmesi ve yorgunluk gibi çeşitli yan etkilere yol açar. Yan etkiler arasında ağızda yara, bulantı, kusma, ishal, kabızlık, mesane iritasyonu ve idrarda kan olması bulunabilir.

Non Hodgkin Lenfoma yaşam süresi nedir?

Non hodgkin lenfomada yaşam süresi kişiden kişiye göre değişmektedir. Yavaş ilerleyici türde yaşam süresi daha uzun olabilir ve bu tür kontrol altına alınabilir. Hızlı ilerleyici NHL'de ise yaşam süresi çok daha kısa olabilir. Eğer tedavi edilmezse hastalık hızla ilerler ve kişiyi ölüme götürebilir.

Hodgkin ve Non Hodgkin lenfoma farkı nedir?

Hodgkin ve Non Hodgkin Lenfoma arasındaki hastalıkların fark yayılma şekillerine bağlıdır. Hodgkin lenfoma lenf nodları arasında yayılırken Non Hodgkin lenfomadaki kötü hücreler dağınık bir şekilde vücuda yayılır. Akciğer, karaciğer ve kemik ilikleri tehdit altına girer.

Non Hodgkin lenfoma kanser mi?

Non Hodgkin Lenfoma bir kanserdir ve bir tür lenf bezi kanseri olarak tanımlanabilir. Non hodgkin lenfoma en sık görülen lenf kanserlerinden biridir. Bu hastalığın da alt tipleri bulunmaktadır, tedavi ve belirtiler buna göre değişiklik göstermektedir.

Non Hodgkin lenfoma iyileşir mi?

Non hodgkin lenfoma tedavilerle birlikte iyileşebilmektedir. Hastalardaki tam iyileşme oranı yüzde 60 ile 70 arasındadır. Hastalığın bazı alt tiplerinde iyileşme oranı yüzde 90'lara kadar çıkabilmektedir. Tedavinin başarıya ulaşmasını yaş, hastalığın evresi ve çeşidi belirlemektedir.

Non Hodgkin lenfoma en sık nereyi tutar?

Non hodgkin lenfoma lenf nodları dışında yayıldığı için vücudun farklı bölgelerine etki edebilir. En sık görülen tutulum yerleri akciğer, karaciğer, kemik iliği ve kemiktir. Hastalığın alt türlerinde tutulum yerleri ve belirtiler de farklılık gösterebilmektedir. Hastalığın etkilediği alana göre de farklı belirtiler ortaya çıkabilir.