Nötropeni Nedir? Nötropeni Belirtileri ve Tedavisi

Kanda normalde bulunması gerekenden daha az nötrafil bulunması durumunu ifade eden nötropeni, vücudumuzu enfeksiyonlara açık hale getirmesi sebebiyle bir an önce tedavi edilmesi gerekir. Bu yüzden yazımızda nötropeni hakkında bilinmesi gerekenleri bir araya getirdik.

Nötropeni Nedir?

Nötropeni, vücutta nötrofil adı verilen beyaz kan hücrelerinin düşük seviyelerde bulunması durumudur. Nötrofiller, enfeksiyonlara karşı savaşan ve bağışıklık sistemimizin önemli bir parçası olan beyaz kan hücreleridir. Nötropeni, nötrofillerin normalden daha az üretilmesi, hızlı bir şekilde tükenmesi veya vücut tarafından tahrip edilmesi sonucu ortaya çıkar.

Nötropeni genellikle kan kanseri (örneğin lösemi), kemoterapi veya radyasyon tedavisi gibi kanser tedavileri sırasında görülür. Bununla birlikte, bazı ilaçlar, enfeksiyonlar, bağışıklık sistemi bozuklukları, beslenme eksiklikleri veya genetik faktörler gibi diğer durumlar da nötropeniye yol açabilir.

Nötropeninin belirtileri, enfeksiyonlara karşı direncin azalması, ateş, yorgunluk, ağız ve boğazda ağrı veya ülserler, ciltte döküntüler veya enfekte olmuş kesiklerin iyileşmesinde gecikme gibi durumları içerebilir. Nötropeni ayrıca vücutta enfeksiyon riskini artırabilir.

Nötropeni tanısı, kan testiyle konulur. Kan numunesindeki nötrofil seviyeleri normalden daha düşükse, nötropeni teşhisi konulabilir. Tanının ardından, altta yatan nedeni belirlemek için ilave testler yapılabilir.

Nötropeni tedavisi, altta yatan nedeni hedef alır. Örneğin, nötropeni kanser tedavisine bağlıysa, tedavi dozajında veya süresinde ayarlamalar yapılabilir. İlaçlarla tedavi edilebilen enfeksiyonlar varsa, uygun antibiyotikler veya antifungal ilaçlar reçete edilebilir. Bazı durumlarda, nötropeniye bağlı enfeksiyon riskini azaltmak için koruyucu önlemler alınabilir.

Nötropeni Çeşitleri

Nötropeninin birkaç çeşidi bulunmaktadır. Bunlar irsi, idyopatik, dögüsel, otoimmün ve ilaç kaynaklı nötropenidir.

İrsi Nötropeni

İrsi yani doğuştan gelen nötropeni hastalığı, çok nadir rastlanan bir durumdur. Yine de bazı durumlarda görülebilen bu rahatsızlık, ilerlediği takdirde ciddi durumlara sebebiyet verebilmektedir.

İdyopatik (Nedeni Bilinmeyen) Nötropeni

İdyopatik nötropeni genellikle başka hastalıkların sonucu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu durum hastanın şikayetlerinin başka bir hastalıkla ya da durumla ilişkilendirilemediğinde kullanılır.

Döngüsel Nötropeni

Döngüsel nötropeni hastalığında her üç haftada bir 3-6 arası nötrfik eksikliği görülmektedir. Hastalar, 3. ve 4. haftada enfeksiyonlara karşı savunmasız hale gelirler.

Otoimmün Nötropeni

Otoimmün nötropenide, antikorlar nötrofil hücreleri reddeder ve yok eder. Bu tür nötropeni genellikle yaşlılar ve bebeklerde görülmektedir.

İlaç Kaynaklı Nötropeni

Bu tür nötropeni, kişinin ilaç alması sonucu ilacın beyaz kan hücrelerine engel olması sonucunda ortaya çıkar. Bu yüzden de nötrofil hücre sayısı azalır.

Nötropenin Belirtileri Nelerdir?

Nötropeni, beyaz kan hücrelerinden biri olan nötrofillerin düşük seviyelerde bulunması durumudur. Nötrofiller, enfeksiyonlarla mücadelede önemli bir rol oynayan bağışıklık sistemi hücreleridir. Nötropeninin belirtileri, düşük nötrofil seviyelerine bağlı olarak enfeksiyonlara karşı direncin azalmasıyla ilişkilidir. İşte nötropeni belirtilerinden bazıları:

Enfeksiyonlara Karşı Direncin Azalması

Nötropenisi olan kişilerde enfeksiyon riski artar. Vücut, enfeksiyonlara karşı savaşmak için yeterli miktarda nötrofil üretemez veya etkili bir şekilde kullanamaz. Bu nedenle, nötropenisi olan kişiler daha sık ve ciddi enfeksiyonlara yatkın olabilirler. Özellikle ağız, boğaz, akciğerler ve idrar yolu enfeksiyonları gibi yaygın enfeksiyonlar görülebilir.

Ateş

Nötropenisi olan kişilerde sık sık ateş yükselmesi görülebilir. Ateş, vücudun enfeksiyonla mücadele ettiğinin bir işaretidir. Nötropenik kişilerde ateşin hızlı bir şekilde kontrol altına alınması önemlidir, çünkü yüksek ateş ciddi bir enfeksiyonun belirtisi olabilir.

Yorgunluk ve Halsizlik

Nötropeni, vücudun enfeksiyonlarla mücadele ederken enerji harcamasına neden olabilir. Bu da kişinin yorgun hissetmesine ve genel bir halsizlik yaşamasına yol açabilir. Enerji düşüklüğü, günlük aktiviteleri yerine getirme yeteneğini etkileyebilir.

Ağız ve Boğaz Problemleri

Nötropeni, ağız ve boğazda enfeksiyonlara ve yaralara duyarlılık artışına neden olabilir. Bu durum, ağızda ağrı, ülserler veya beyaz lezyonlar şeklinde kendini gösterebilir. Yutkunma güçlüğü, ağız kuruluğu ve kötü nefes gibi semptomlar da görülebilir.

Cilt Sorunları

Nötropenisi olan kişilerde ciltte enfeksiyonlara ve yaralanmalara karşı hassasiyet artabilir. Kesikler, yaralar veya sivilceler normalden daha uzun sürede iyileşebilir. Ayrıca, ciltte döküntüler veya kaşıntılar da görülebilir.

Nötropeninin Nedenleri Nelerdir?

Nötropeni, nötrofil adı verilen beyaz kan hücrelerinin düşük seviyelerde bulunması durumudur. Nötropeninin birden fazla nedeni olabilir. İşte nötropeniye yol açabilen bazı yaygın nedenler:

Kanser ve Kanser Tedavileri

Kan kanseri, lösemi ve lenfoma gibi kanserler nötropeniye yol açabilir. Kanser hücrelerinin kemik iliğinde normal kan hücrelerinin üretimini engellemesi veya kemoterapi ve radyasyon tedavisi sırasında sağlıklı hücrelerin zarar görmesi nedeniyle nötrofil seviyeleri düşebilir.

İlaçlar

Bazı ilaçlar nötrofil üretimini etkileyebilir ve nötropeniye yol açabilir. Örneğin, kemoterapi ilaçları, bağışıklık sistemi baskılayıcı ilaçlar ve bazı antibiyotikler nötropeni riskini artırabilir.

Enfeksiyonlar

Bazı enfeksiyonlar, nötrofillerin hızla tükenmesine veya vücut tarafından tahrip edilmesine neden olabilir. Özellikle viral enfeksiyonlar, örneğin HIV, nötropeniye yol açabilen faktörler arasındadır.

Bağışıklık Sistemi Bozuklukları

Otoimmün hastalıklar veya genetik bağışıklık sistemi bozuklukları nötropeniye neden olabilir. Bağışıklık sistemi, nötrofillerin normal üretimini veya işlevini engelleyebilecek antikorlar veya hücresel bozukluklar geliştirebilir.

Beslenme Eksiklikleri

Bazı besin maddelerinin eksikliği, özellikle B12 vitamini ve folik asit gibi, nötrofil üretimini etkileyebilir ve nötropeniye yol açabilir.

Nötropeni Teşhisi Nasıl Konulur?

Nötropeni teşhisi yapılacak kan testleri sonucunda konmaktadır. Nötropeni, kemoterapi ilaçlarının yaygın görülen yan etkilerinden biri olduğu için, doktorlar tarafından kan testi istenmektedir. Ayrıca bazı durumlarda doktorlar tarafından tam tanının konulabilmesi için başka testlerden de yardım alınabilir.

Nötropeni Tedavi Yöntemleri

Nötropeni, nötrofil adı verilen beyaz kan hücrelerinin düşük seviyelerde bulunması durumudur. Nötropeni tedavisi, altta yatan nedeni belirlemeye ve uygun tedavi yöntemlerini uygulamaya dayanır. İşte nötropeni tedavisinde kullanılan bazı yöntemler:

Altta Yatan Nedenin Tedavisi

Nötropeninin nedeni, kanser, enfeksiyon, bağışıklık sistemi bozukluğu veya ilaç kullanımı gibi çeşitli faktörler olabilir. Tedavinin ilk adımı, nötropeniye yol açan temel nedene odaklanmaktır. Örneğin, kanser nedenli nötropeni kemoterapi dozajının veya tedavi süresinin düzenlenmesiyle kontrol altına alınabilir. Enfeksiyon varsa, uygun antibiyotik veya antifungal ilaçlar reçete edilebilir.

İlaç Tedavisi

Nötropeninin belirli durumlarında ilaç tedavisi kullanılabilir. Nötrofil üretimini artırmak veya enfeksiyon riskini azaltmak için bazı ilaçlar kullanılabilir. Granülozit koloni stimülan faktörler (G-CSF) adı verilen ilaçlar, nötrofil üretimini uyararak kan dolaşımında nötrofil seviyelerini artırabilir. Bu ilaçlar, kemik iliği fonksiyonlarını desteklemek ve enfeksiyon riskini azaltmak için yaygın olarak kullanılır.

Enfeksiyon Kontrolü

Nötropenisi olan kişiler, enfeksiyon riskini azaltmak için özel önlemler almalıdır. Bu önlemler arasında hijyen kurallarına uyum, enfeksiyonlu ortamlardan uzak durma, enfeksiyon belirtileri hakkında bilinçli olma ve düzenli el yıkama gibi önlemler yer alır. Enfeksiyon belirtisi olduğunda hemen bir sağlık uzmanına başvurmak önemlidir.

Beslenme Desteği

Beslenme eksiklikleri nedeniyle ortaya çıkan nötropenide, sağlıklı bir beslenme programı ve uygun besin desteği önemlidir. B12 vitamini, folik asit ve diğer besin maddelerinin eksikliği nedeniyle oluşan nötropenide, takviye edici besinler veya besin desteği kullanılabilir. Bu, nötrofil üretimini destekleyerek kan hücrelerinin sağlıklı bir şekilde üretilmesine yardımcı olabilir.

Enfeksiyon Riskini Azaltmak İçin Yapılması Gerekenler

Nötropeni, nötrofil adı verilen beyaz kan hücrelerinin düşük seviyelerde bulunması durumudur. Nötropenisi olan kişiler, enfeksiyonlara karşı daha hassas olabilirler. Bu nedenle, enfeksiyon riskini azaltmak için bazı önlemler almak önemlidir. İşte nötropenisi olan bireylerin enfeksiyon riskini azaltmak için yapabilecekleri bazı önlemler:

El Hijyeni

El hijyenine özen göstermek, enfeksiyon riskini azaltmanın en önemli adımlarından biridir. Eller, mikropların yayılmasında en yaygın yol olduğundan, düzenli olarak ellerinizi sabun ve suyla yıkamanız önemlidir. Ellerinizi en az 20 saniye boyunca ovarak yıkamak, mikropların çoğunu ortadan kaldırabilir. Ayrıca, alkol bazlı el antiseptiği kullanarak da ellerinizi dezenfekte etmek etkili olabilir.

Kişisel Hijyen

Nötropenisi olan kişiler, kişisel hijyenlerine özen göstermelidir. Günlük duş almak, temiz giysiler giymek, düzenli olarak diş fırçalamak ve tırnaklarını temiz tutmak enfeksiyon riskini azaltmaya yardımcı olabilir.

Temiz Çevre

Enfeksiyon riskini azaltmak için yaşadığınız ortamın temiz ve hijyenik olmasına dikkat etmelisiniz. Evde düzenli temizlik yapmak, yüzeyleri dezenfekte etmek ve havalandırmak önemlidir. Ayrıca, enfeksiyonlu kişilerden uzak durmak da önemlidir.

Kalabalık Ortamlardan Uzak Durma

Nötropenisi olan kişiler, kalabalık ortamlarda enfeksiyon riskiyle karşı karşıya kalabilir. Mümkün olduğunca kalabalık yerlere gitmekten kaçınmak veya maske takmak gibi önlemler almak enfeksiyon riskini azaltabilir.

Canlı Aşılar

Nötropenisi olan kişilerin enfeksiyonlara karşı bağışıklık sistemlerini güçlendirmek için canlı aşılarla korunması önemlidir. Ancak, nötropenisi olan kişilerin canlı aşılar almadan önce doktorlarıyla görüşmeleri önemlidir, çünkü bazı aşılar bağışıklık sistemi zayıf olduğunda kontrendike olabilir.

Nötropeni ne demek?

Beyaz kan hücreleri vücudumuzu enfeksiyonlardan korumaktadır. Azalması durumunda ise vücudumuz enfeksiyonlara daha açık hale gelir. Bu beyaz kan hücrelerinden birisi olan nitrofilin azalması durumuna nötropeni denmektedir.

Nötropeni kanser midir?

Nötropeni bir kanser değildir. Ancak nötropeninin çoğu zaman kanser tedavisinin bir sonucu olarak ortaya çıktığını söyleyebiliriz. Bu yüzden de kanserle karıştırılabilmektedir.

Nötropeni nelere yol açar?

Nötropeni bireylerde ateşe, terlemeye ve titreme yol açmaktadır. Bunun dışında birçok farklı bulgu da nötropeni hastalığına yakalanan bireylerde görülmektedir.

Nötropeni düzelir mi?

Nötropeni bazı durumlarda kendiliğinden düzelebilmektedir. Nötropeninin çeşidine göre değişen bu durum çoğu zaman uygulanan tedavi ile normale dönmektedir.

Nötropeni değeri kaç olmalı?

Mikrolitre başında 2.000'den fazla nötrofil sayımı normal değerlerdir. Ancak nötrofil sayınız mikrolitre başına 2.000 nötrofilin altında düştüğünde enfeksiyon riskine sahip olacağınızı söyleyelim.

Çocuklarda nötropeni neden olur?

Çocuklarda görülen nötropeni genetik faktörler, kemik iliği yetmezliği ve immun sistemin kendi nötrofillerine karşı antikor üretmesi sonucunda ortaya çıkmaktadır.