Obsesif Kompülsif Kişilik Bozukluğu Nedir ve Ne İyi Gelir?

Daha çok genç erişkinlerde görülen obsesif kompulsif kişilik bozukluğu hemen hemen her yaş grubunda karşımıza çıkmaktadır. Kişinin sürekli evham ve endişeli olmasına neden olan hastalık, kişinin birçok şeyi takıntı haline getirerek hayatını etkiler. Bu içeriğimizde obsesif kompülsif kişilik hakkında bilinmesi gerekenlere yer verdik.

İşte obsesif kompülsif kişilik hakkında her şey...

Obsesif Kompülsif Kişilik Nedir?

Beyni sürekli olarak meşgul eden ve düşünmeye iten rahatsız edici hayal, istek, düşünce ve endişelere obsesyon denmektedir. Kompülsiyon ise yapmak zorunda hissettiğiniz, yapınca sıkıntınızı azaltan hareketlerdir. Obsesyon ve kompülsiyon kişide istem dışı oluşmaktadır.

Bu takıntı ve düşünceler günlük hayatımızı etkileyerek, kısıtlayacak duruma geldiğinde Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) adı verilen bir ruhsal hastalık olarak nitelendirilmektedir. OKB her 100 kişiden 3’ünde görülmektedir. OKB ergenlik dönemlerinde, genç yetişkinlerde ve hatta okul öncesi çocuklarda bile görülebilir. Ancak kadınlarda erkeklere oranla daha sık rastlanılmaktadır.

Obsesif Kompülsif Hastaları Davranışları Nelerdir?

Her birey günlük olağan durumları düşünür, tartar ve kendince sorgular. Her takıntılı düşünce obsesif sayılmaz. OKB olarak nitelendirilmesi için takıntı ve endişelerin yoğunluğuna bakılır. Bu durum kişinin günlük işlerini kısıtlıyor ve neredeyse günün her saatinde görülüyorsa OKB olarak nitelendirilebilir.

Herkes evden çıkarken kapı, cam ve doğal gaz gibi birçok şeyi kontrol eder. Fakat obsesif kişilikler bu tarz kontrolleri yoldan geri dönerek dahi yapabilirler. Örnek olarak bu kişiler hastalık bulaşır endişesiyle dışarıdan gelir gelmez üzerlerindeki tüm kıyafetleri yıkarlar.

Obsesyon Belirtileri Nelerdir?

Obsesyon belirtileri aşırı kuşku ve güven ihtiyacı, rezil olmaktan korkma, sosyal çevre tarafından kabul görmeme endişesi, hata yapmaktan korkma, düzen ve simetri takıntısı, sürekli günah işlemekten korkma, başkalarını incitirim diye söyleyecekleri şeyi söylememe, pislik ve hastalık bulaşmasından korkmadır.

Kompülsiyon Belirtileri Nelerdir?

İşleri belirli bir sayıda yapma ihtiyacı hissetme, el sıkışma ve kapı tokmaklarına dokunmaktan kaçınma, tekrar tekrar yıkanma ve el yıkama, cam, kapı, ocak ve kilit gibi şeyleri sürekli olarak kontrol etme ihtiyacı duyma, belirli bir sıraya göre yemek yeme, geceleri uyutmayacak şekilde rahatsız edici görüntü, kelime ve düşüncelere takılı kalma, rutin işleri yaparken içinden veya yüksek sesle sürekli sayı sayma, belirli kelime, cümle ve duaları tekrarlama kompülsiyonun belirtileri arasındadır.

OKB’ye Neden Olan Faktörler Nelerdir?

OKB’ye neden olan birçok faktör vardır. Ancak en çok biyolojik ve çevresel faktörler OKB ile ilişkilendirilmiştir. Biyolojik faktör bu sorunun genetik olabileceğini ortaya koymaktadır. Anne veya babadan çocuğa geçebilmektedir.

Çevresel faktöreler ise birçok alt başlıkta toplanmıştır. Bunlar taciz, yaşamsal değişiklikler, hastalık, kişinin sevdiği ve değer verdiği birini kaybetmesi, ilişkiler ile ilgili kaygılardır. Bu çevresel faktörler hayatınızı etkilediği zaman bunun düşüncelerinizi ve davranışlarınızı kontrol etmesine izin vermemeniz büyük önem taşıyor. Gerekirse uzman bir psikoloğa görünmekten çekinmeyin.

Obsesif Kompülsif Bozukluğun Çeşitleri

Obsesif kompulsif bozukluk belirtileri kişiden kişiye değişebileceği gibi hastalığın başlangıç zamanına ya da obsesyon ve kompulsiyonların türüne göre de göre farklı alt tiplerde karşımıza çıkabilir.

1. Doğum Sonrası Görülen OKB

Hamilelik döneminden sonra çocuğun doğumu ile başlayan takıntılı davranışlar doğum sonrası obsesif kompulsif bozukluk olarak nitelenir. Özellikle ilk defa anne olan kişiler için doğum sonrası dönem birçok hormonal değişimin ve duygunun bir arada yaşandığı, heyecanlı bir dönem olsa da bu dönemde özellikle anksiyeteye bağlı hastalıklarda da artış olabilir.

2. Biriktirme Hastalığı

Biriktirme hastalığına sahip kişiler sahip oldukları, başkaları için herhangi bir değer taşımayan tüm eşyaları aynı yerde toplamak için şiddetli bir kaygı duyarlar. Zamanla yaşam alanının kullanılamaz hale gelmesine ve sağlık için ciddi tehlikelere yol açabilen bu saplantılı davranış kişilerin sosyal hayatlarını da etikler. Kişiler bu durumdan ciddi şekilde etkilenerek yoğun bir utanç duymalarına neden olabilir.

3. Çocuklarda Görülen OKB

Her ne kadar birçok kişi takıntı hastalığının yalnızca yetişkinleri etkilediğini düşünse de çocuklarda bu hastalıktan etkilenebilir. Takıntı hastalığına sahip çocuklar kötü şeylerin olmasını engellemek için zorlantılı davranışlar sergileyebilirler. Duyguları ve yaşadıkları hakkında konuşmaktan utanarak bu tür davranışları ailelerinden ve çevrelerinden saklamaya çalışabilirler.

Obsesif Kompülsif Bozukluğun Tedavisi

Obsesif Kompülsif bozukluk zamanla ve kendiliğinden geçen bir hastalık değildir. Rahatsızlığın daha fazla ilerlememesi için mutlaka tedavi edilmelidir. Erken teşhis bu konuda da önem taşımaktadır. Böylece tedavi süresi kısalır.

İki çeşit tedavi yöntemi uygulanır. Bunların ilki bilişsel davranış terapisidir. Kişi korkuları ile yüz yüze gelerek sıkıntılarının üstesinden gelmeyi öğrenir. Bu tedavi rahatsızlığın tamamen geçmesi değil, azalmasına odaklıdır.

İlaç tedavisinde ise trisiklik antideprasanlar ve selektif serotonin geri alım inhibitörleri tedaviye yardımcı olmaktadır. İlaç ve bilişsel davranış terapisine cevap alınamayacak kadar şiddetli bir vaka ise Eloktrokonvulsif Terapi (EKT) veya beyin cerrahisi kullanılabilir. EKT ile hastanın başına elektrotlar takılır ve beyne nöbete sebep olan bir dizi elektrik şoku verilir. Bu nöbetler beyinde nörotransmitterlerin salınmasına neden olur.

Obsesif kompulsif bozukluk ne demek?

Bir psikolojik rahatsızlık türü olan obsesif kompulsif bozukluk, takıntılı düşünceler ve bunların neden olduğu davranışları tanımlamaktadır.

Obsesif kompulsif bozukluk bir akıl hastalığı mıdır?

OKB bir akıl hastalığıdır. Bu rahatsızlığa sahip olan kişiler obsesif düşünceler, dürtüler ya da davranışlara sahip olabilmektedirler. Bu durumlar bazı zamanlarda zorlamalara hatta saplantılara kadar ilerlemektedir.

OKB tanısı nasıl konur?

OKB tanısı doktorun yapacağı muayene sayesinde koyulmaktadır. Doktorunuz hastanın semptomlarına ve genel davranışlarına bakarak gerekli teşhisi yapmaktadır. Ondan sonra da tedavi sürecini başlatır.

Obsesiflik ne zaman artar?

Obsesiflik çoğunlukla ergenlik ve gençlik çağında ortaya çıkar. Yaş ilerledikçe ise artar. OKB rahatsızlığı da bu yaşlarda ortaya çıkmaktadır.

Obsesif kompulsif bozukluğu olanlar ne yapmalı?

OKB rahatsızlığına sahip olan kişiler mutlaka gerekli tedaviyi olmalıdır. Doktorunuzun vereceği ilaçları da düzenli olarak kullanmalısınız. Doktorunuz tedavi sürecinin ilerlemesine göre size en etkili OKB ilaçları olan klomipramin, fluvosamin, paroksetin, citalopram, fluoksetin, essitalopram ve sertralin ilaçlarından bir ya da birkaçını verecektir.

Obsesif kompulsif bozukluk ilerlerse ne olur?

OKB rahatsızlığı tedavi edilmediği takdirde her anksiyete bozukluğu gibi uzun yıllar boyunca hayatımızda kalmaya devam eder. Bu da günlük hayatta daha fazla endişe etmemize ve kafamızın dolu olmasına neden olur.

Obsesif kompulsif bozukluk intihara sürükler mi?

Oldukça ciddi bir psikolojik rahatsızlık olan OKB, hastaların yarısında aniden baş gösterirken diğer yarısında ise travmatik bir olay yüzünden ortaya çıkar. Bu rahatsızlığın yanında en çok görülen psikiyatrik durum ise depresyondur. OKB, depresyonla beraber ortaya çıktığı zaman intihar riski vardır.