Periferik Damar Hastalığı Nedir, Belirtileri Nelerdir?

Periferik Damar Hastalığı Nedir?

Periferik damar hastalığı yağ, plak, kalsiyum ve lif gibi yapıların damarların içinde birikmesi ve bu sebeple damarların daralmasıdır. Sorunun yaşandığı bölgeye yeterli kan akışı sağlanamaz. Birçok soruna neden olabilen hastalık; kolesterol, iltihap, pıhtılaşma ve romatizmal hastalıklar sonucunda oluşabilmektedir.

Periferik damar hastalığı kalbi besleyen damarların dışındaki tüm damarlarda yaşanan rahatsızlıklardır. Periferik damarlar vücutta temiz ve kirli kan dolaşımını yapan atardamar ve toplardamarların genel adıdır. Kol, bacak, kafa ve organlara ulaşan bu damarlardaki tıkanıklık ve daralmalar periferik damar hastalıkları olarak nitelendirilir.

Periferik Damar Hastalığı Neden Olur?

Periferik damar hastalığının nedenleri arasında kolesterol, iltihaba neden olan hastalıklar, damar sertliği (aterosklerotik), romatizmal rahatsızlıklar, diyabet, vaskülit, yüksek tansiyon ve genetik nedenler bulunur. En çok görülen neden damar sertliği denilen aterosklerotik hastalıktır. Bu hastalık damarlarda yağın birikmesi ve bu yağın plaklar oluşturmasıyla ortaya çıkar.

Periferik damar hastalıkları genelde 65 yaş üstü kişilerde görülür. Orta yaş grubunun yanı sıra gençlerde görülme oranı çok daha düşüktür. Ailede damar hastalığı bulunan, sigara ve alkol tüketen, aşırı kiloya sahip olan, kolesterol, tansiyon gibi hastalıkları bulunan ve hareketsiz bir yaşam süren kişilerde görülme olasılığı çok yüksektir.

Hastalığa yakalanmamak için sağlıklı beslenmeye özen gösterilmeli, fazla yağlı yememeli, sigara kullanılmamalı, kilo ve obezite sorunları çözülmelidir. Bu tür durumlar periferik damar hastalıklarının yanı sıra daha birçok hastalığa sebebiyet verebilir.

Ailesinde damar rahatsızlığı sorunları varsa aralıklarla doktor kontrolleri yapılmalı, damar ve kan sağlığına bakılmalıdır. Özellikle de yaş ilerlediğinde bu kontrollerin sıklığı artırılabilir. Bu sayede hastalık ciddi sorunlara sebep vermeden teşhis edilir ve önlem alınabilir.

Periferik Damar Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Periferik damar hastalığı genelde bacak ve ayaklarda belirti gösterir. Belirtiler arasında bacakta uyuşukluk, yürüyüş yaparken ve merdiven çıkarken bacakta ağrı ve ağırlık hissi, ayak ve bacakta renk değişiklikleri, üşüme hissi, ayakta açık yara oluşumu ve soğukluk, baldırda güçsüzlük ve ayak tırnaklarının kalınlaşması bulunur.

Genellikle hastalığın başlangıcında herhangi bir belirtiye rastlanılmaz. Ancak ilerleyici bir hastalık olan periferik arter hastalığı daha sonraları yürüme esnasında bacak ağrıdı gibi belirtilerle kendini gösterebilir. İlerlemiş periferik damar hastalıklarında ise ağrılar istirahat halindeyken de görülmeye başlar. Bu ağrı geceleri sırtüstü yatılması durumunda daha da şiddetlenebilir.

Periferik Damar Hastalığı Tanısı Nasıl Konur?

Periferik damar hastalığı tanısında öncelikle hastada gözlemlenen belirtilerin yanı sıra hastanın sağlık durumu incelenir. Şeker hastalığı olup olmadığı, kilo oranı, sigara tüketimi ve ailesinde periferik damar hastalığının olup olmadığı gibi etkenler göz önünde bulundurulur. Gözlemlenen belirtilerle birlikte bu etkenlerin varlığı periferik damar hastalığından şüphelenilmesini sağlar.

Tanının kesinleştirilmesi için öncelikle renkli doppler ve ultrasyon gibi yöntemler kullanılır. Daha sonrasında ön tanının ardından MR anjiyografi gibi görüntüleme yöntemleriyle kan damarları incelenir. Bu testlerin ardından periferik damar hastalığı tanısı konulabilir.

Periferik Damar Hastalığı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Periferik damar hastalıllarının tedavisinde daralan ya da tıkanan damarın açılabilmesi için anjiyo, balon ve stent gibi uygulamalar kullanılır. Bu uygulamalarla damar genişletilir ya da açılır. Bunlara ek olarak hastanın yaşam tarzını değiştirmesi ve sağlıklı beslenmesi de tedavi için son derece önemlidir.

Periferik damar hastalıklarından öncelikle hasta sigara içiyorsa sigarayı bırakması istenir. Aksi halde tedavinin olumlu sonuç vermesi güç olabilir. Hastanın sigarayı bırakması durumunda altta yatan neden belirlenerek (diyabet, hipertansiyon vs...) öncelikle neden olan hastalığın tedavisine başlanır. Hastanın sağlık durumu ve hastalığın derecesi belirlendikten sonra hasta için en uygun tedavi yöntemi belirlenir.

Hastanın fazla yağlı yemek yerine sebze ağırlıklı beslenmesi, bol bol egzersiz yaparak yaşam tarzını değiştirmesi çok önemlidir. Kolesterol, şeker ve diyabetin kontrol altına alınmasıyla hastalığın ilerleme ve tekrar etme riski büyük oranda azaltılabilir.

Periferik arter hastalığına ne iyi gelir?

Periferik damar hastalığına sağlıklı beslenmek, yağlı yiyeceklerden uzak durmak, ideal kilo oranına dikkat etmek, şekeri ve kolesterolü dengede tutmak iyi gelebilir. Beslenmeye dikkat etmenin yanı sıra bol bol egzersiz yapmak ve yürüyüşe çıkarak hareketsiz kalmaktan kaçınmak da damar sağlığına fayda sağlar.

Periferik damar hastalığı kimlerde görülür?

Periferik damar hastalığı genelde 65 yaşını aşmış kişilerde, sigara kullanan, yağlı beslenen, fazla kiloları olan, yüksek tansiyon ve şeker problemine sahip, hareketsiz yaşam süren kişilerde görülür. Ayrıca ailesinde damar hastalığı olan kişilerde periferik damar hastalıklarının görülme oranı yüksektir.

Periferik damar neresi?

Periferik damar atar ve toplar damarın tümüne verilen isimdir. Yani kalpten çıkan ve kalbe giren tüm damarlar periferik damar olarak adlandırılır. Bu damarlar ayak, kol, baş ve organların içinden geçer. Vücuttaki tüm kan dolaşımını sağlamaya yarar. Kirli kan ile temiz kanın taşınması görevini görür.

Periferik arter hastalığı tedavi edilmezse ne olur?

Periferik damar hastalığı tedavi edilmezse damar tıkanıklığı ya da daralmasının oluştuğu yerde kan akışı azalır. Bu durumda dokulara yeterli kan ulaşamaz. Ciddi hasar gören dokular ölmeye başlar. Bunun sonucunda etkilenen bölgelerin ampüte edilmesi gerekebilir.

Periferik damar hastalığına hangi bölüm bakar?

Periferik damar hastalığına hastanelerin kalp ve damar hastalıkları bölümleri bakar. Damar tıkanıklığı ya da daralmasından şüphe edenler ve hastalığa dair belirtiler görenler kalp ve damar uzmanlarına başvurmalıdır. Yapılan testlerin ardından durumun ciddiyeti belirlenir ve buna göre bir tedavi planı oluşturulur.

Periferik arter hastalığı risk faktörleri nelerdir?

Periferik arter hastalığında fazla kilolu olmak, kolesterol, damar sertliği ve yüksek tansiyon gibi damarları etkileyen hastalıklara sahip olmak, fazla yağlı tüketmek, hareketsiz yaşam sürmek ve ilerleyen yaş risk faktörlerini oluşturur. Aynı zamanda ailesinde damar hastalığı bulunan kişilerin de periferik damar hastalığına yatkınlığı bulunur.