Serebrovasküler Hastalık Nedir, Belirtileri Nelerdir?

Serebrovasküler Hastalık Nedir?

Beyin damar hastalıkları olarak da bilinen serebrovasküler hastalıklar beyin damarlarının çeşitli nedenlere bağlı olarak geçici veya kalıcı olacak tıkanması, yırtılması ya da daralması durumunda ortaya çıkan hastalıklardır. İnme ya da felç gibi durumlar bu hastalıklar arasında yer alır. Ölüm riski çok yüksek bir hastalık grubudur.

Serebrovasküler hastalıklarda beyin ve beyinciği besleyen şah damar ve diğer atardamarlar doğrudan etkilenir. Hayati önem taşıyan bu damarların tıkanması veya daralması sonucunda beyin felci (inme) söz konusu olabilir. Beyin felci olarak bilinen inme geçici olabileceği gibi kalıcı da olabilir.

Genetik faktörlerin etkili olduğu düşünülen serebral damar hastalıklar kadınlara oranla erkeklerde daha sık rastlanılan bir durumdur. Yaş bakımından bir değerlendirme yapmak gerekirse orta yaş üzerindeki kişilerde görülmekle birlikte daha ciddi seyretmektedir.

Toplumdan topluma farklı görülme sıklığına sahip olan serebrovasküler hastalıklar, dünyada en çok ölüme ve sakatlığa neden olan hastalık grubudur. Türkiye’de her yıl 60 binden fazla kişinin serebrovasküler hastalıklara yakalandığı belirtilmektedir.

Serebrovasküler Hastalıklar Nelerdir?

Serebrovasküler hastalık çeşitleri hastalığın oluş şekline göre farklılık gösterir. Serebrovasküler hastalık türleri iskemik ve hemorajik olarak ikiye ayrılır:

1. İskemik Serebrovasküler Hastalık

İstemik serebrovasküler hastalıklar beyin damarının tıkanması sonucu oluşan rahatsızlıklardır. İnme ve felç gibi ciddi durumlar bu hastalık nedeniyle ortaya çıkar. Tıkanan damarlar beyne kan gitmesini engeller. Bu damar tıkanıklıklarının en yaygın nedenleri kolesterol gibi hastalıklar nedeniyle damarlarda oluşan plaklardır. Halk arasında buna beyinde pıhtı atması da denilir.

2. Hemorajik Serebrovasküler Hastalık

Hemorajik serebrovasküler hastalıklar beyin kanaması olarak tarif edilebilir. Beyin damarlarındaki yırtılma sonucu kan beyne yayılır ve beyin şişmesine neden olabilir. Diğer serebrovasküler hastalık tipine göre daha az görülür ancak ölüm oranı çok yüksektir. Genelde yüksek tansiyon nedenliyle beyin kanaması yaşanabilir. Bu durum acil cerrahi müdahale gerektirir.

Serebrovasküler Hastalıklar Neden Olur?

Serebrovasküler hastalıkların nedenleri arasında hipertansiyondan obeziteye kadar birçok etkenin etkili rol oynar. Sigara kullanımı, alkol, sağlıksız ve hareketsiz bir yaşam hastalık riskini artırır. İleri yaş ve genetik faktörler de serebrovasküler hastalık nedenleri arasında bulunur. Özellikle ileri yaşlarda bu hastalığın ortaya çıkması ciddi sonuçlar doğurabilir.

Yüksek tansiyon nedeniyle damarlarda plak oluşumu ve daralma gibi hasarlar meydana gelmektedir. Hipertansiyon olarak adlandırılan yüksek kan basıncı damarlarda yırtılmalara neden olarak beyin içi kanamalarına sebebiyet verebilir. Bu nedenle yüksek tansiyonun sürekli olarak kontrol altında tutulması ve düzenli bir tedavi uygulanması serebrovasküler hastalıkları önlemekte etkilidir.

Serebral damar hastalıkları nedenlerinden bir diğeri ise diyabettir. Kan şekerinin dengesiz olması devamlı olarak yüksek seyretmesi nedeniyle damar yapısında ve kan pıhtılaşma fonksiyonlarında çeşitli bozulmalara neden olabilir. Bu nedenle diyabetli hastaların düzenli olarak doktor kontrolünde olmaları oldukça önemlidir.

Dengesiz ve kontrolsüz kilo oranı vücut sağlığını olumsuz yönde etkileyerek serebral damar hastalıklarına davetliye çıkarabilir. Bu nedenle obezite hastalarının mutlaka doktor kontrolünde kilo vermeleri önerilmektedir.

Serebrovasküler Hastalık Belirtileri Nelerdir?

Serebrovasküler hastalık belirtileri bağ ağrısı ve dönmesi ile birlikte denge kabı, hafıza kayıpları, felç, konuşma zorluğu ve bozukluğu, bulanık ya da çift görme, vücudun bazı bölgelerinde hissizlik ve duyu kaybı, kol ve bacaklarda güç kaybı bulunur. Belirtiler hastadan hastaya değişkenlik göstermekle birlikte bu farklılıkta beyinde hangi bölgenin etkilendiği büyük önem taşımaktadır.

Hastalık belirtileri görüldüğünde acil olarak doktora başvurmak gerekir. Hızla ilerleyen ve ciddi komplikasyonlara neden olan serebrovasküler hastalıklar ölümcül olabilmektedir.

Serebrovasküler Hastalık Tedavisi Nasıl Yapılır?

Serebrovasküler hastalıkların tedavisi belirtilerin başlamasından sonraki ilk 6 saat içinde yapılmalıdır. Acil tedavide tıkalı beyin damarlarının açılması için tromboliz uygulanır. Eğer geç kalınırsa ve damar tıkanıklığı kanamaya yol açarsa beyindeki kanı azaltmak için cerrahi yöntemlere başvurulur. Operasyonla beyindeki kan boşaltılır ve kanama kontrol altına alınabilir.

Serebrovasküler damar hastalıklarının tedavisi hastadan hastaya değişmektedir. Hastanın yaşı, hastalıkları ve damar sorununun ciddiyeti tedaviyi de belirlemektedir. Damar tıkanıklığında ilaç, beyin kanamasında cerrahi tedavi uygulanır.

Serebrovasküler hastalıklarda kişilerin vakit kaybetmeden hastaneye getirilmeleri oldukça önemlidir. Bazı vakalarda hasta hastaneye erken getirilse de damar açıcı tedavi uygulanamayabilir. Tedavinin uygulanabilmesi için yapılan tüm tetkik ve muayenelerden olumlu yanıt alınması gerekmektedir.

Serebrovasküler hastalık hangi bölüm bakar?

Serebrovasküler hastalıklar beyin ve beyin damarlarını etkilediği için hastanelerin nöroloji bölümlerini ilgilendirir. Hastalık belirtileri görüldüğünde acil olarak hastanelere başvurabilir, nöroloji uzmanlarından yardım alabilirsiniz. Uzman doktorlar testler sonrası acil müdahaleyi gerçekleştirerek hastayı kurtarabilir.

Serebrovasküler atak nedir?

Serebrovasküler atak beyin damarlarının tıkanması ya da yırtılması sonucu gelişen inme, felç ve bayılma gibi durumlardır. Acil olarak müdahale edilmesi gereken bu belirti ve ataklar için hastaneye başvurmak gereklidir. Hasta ancak kısa sürede müdahale edilirse kurtarılabilir. Aksi halde hasta hayatını kaybedebilir.

Serebrovasküler hastalık öldürür mü?

Serebrovasküler hastalıklar en çok ölüme neden olan hastalıkların başında gelir. Hastalık ortaya çıktığında hızla gelişir ve kişiyi ölüme götürebilir. Acil müdahale edilmezse hızla gelişen hastalık beyin ölümüne ve bununla birlikte hastanın hayatını kaybetmesine neden olabilir. Bu gibi durumların önlenmesi için risk varsa sık sık doktor kontrolü yapmak yararlı olur.

Geçici serebral iskemik atak ne demek?

Geçici serebral iskemik atak beyin damarlarının geçici süreyle tıkanması ya da daralmasıyla ortaya çıkan bir durumdur. Kişi geçici bir uyuşukluk, güç kaybı, konuşma ve görme bozukluğu yaşayabilir. Belirtiler 24 saat sonra düzelebilir ve hasta sağlığına kavuşabilir. Ancak durum tekrar edebilir ve inmeye neden olabilir. Bunun için önlem alınması çok önemlidir.

Beyne pıhtı atması tekrar eder mi?

Beyinde pıhtı atması ve geçici inme yaşanması genelde tekrar eden durumlardır. Bu durumlara neden olan hastalıklar ve sorunlar belirlenmeli ve buna karşı önlem alınmalıdır. Aksi halde inme ve felç gibi durumlar kalıcı hale gelebilir ve hayati risk oluşturabilir. Tansiyon, kolesterol ve diyabet gibi hastalıklar dengede tutulmalı ve tedaviye başlanmalıdır.

Serebrovasküler hastalık kimlerde görülür?

Serebrovasküler hastalıklar genelde 60 yaş üstü kişilerde, sigara kullananlarda, kolesterol, tansiyon ve diyabet gibi damarları etkileyen hastalıklara sahip olanlarda görülür. Erkeklerde görülme oranı kadınlardakinden daha fazladır. Ailesinde beyin damar hastalığı görülen kişiler de risk grubunda yer alır.