Şizofreni Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

Bilinenlerin aksine şizofreni kişilik bölünmesi değildir. Şizofreni, kişinin neyin gerçek neyin hayal ürünü olduğunu anlayamama durumudur. Bu rahatsızlıkta kişilerde kafa karıştırıcı düşünceler, görüntüler ve sesler olabilmektedir. Toplumda hakkında çok fazla yanlışların bilindiği bu rahatsızlık hakkında doğru ve detaylı bilgiyi içeriğimizde bulabilirsiniz.

İşte şizofreni hakkında bilinmesi gerekenler...

Şizofreni Nedir?

Şizofreni kişinin psikolojisinde, duygularında, düşüncelerinde değişimler yaşanması ve bunları davranışlarına dökmesi olarak tanımlanmaktadır. Bu rahatsızlığa sahip olan kişiler kendilerinin başka biri tarafından yönlendirildiğini düşünürler. Kafalarının içinde kendilerine ait olmayan sesler, duygular ve düşünceler olduklarını iddia ederler.

Genellikle genç yaşlarda başlayan şizofrenide kişi, dış dünya gerçeklerinden ve kişiler arası gerçeklerden uzaklaşarak kendi iç dünyasında yaşar. Bu yüzden de davranışlarında önemli değişiklikler ortaya çıkar.

Şizofreni kimi zaman renkli kimi zaman renksiz tablolarda ortaya çıkar. Renksiz tabloda, hastanın saldırganlaştığı, çevreye zarar verdiği, bağırdığı, olmayan sesleri duyduğu görülür ve yakınlarının kendisine zarar vereceğini düşünebilir. Renksiz tabloda ise hasta içe kapanır, toplumdan kopar, kalabalıkta bulunmak istemez ve kimseyle konuşmaz.

Şizofreni Belirtileri Nelerdir?

Şizofrenide hâlâ bilinmeyenler olduğu için belirtileri de tipik değildir. Ancak uzmanlar yaptıkları araştırmalara göre şizofreni hastalarının düzensiz davranışlar ve motor hareketleri sergilediğini tespit etmişlerdir.

Şizofreni hastaları çocuksu hareketler, hedefe odaklanmada zorlanma, talimatlara direnç gösterme, gereksiz ve abartılı hareketler sergileme, uygunsuz ve tuhaf duruş şekli gibi bulgular göstermektedir. Bu bulgular şizofreni hastalığının bilinen belirtileridir.

Şizofreni Nasıl Tedavi Edilir?

Şizofreni, antipsikotik ilaçlarla tedavi edilmektedir. Bu ilaçlarla tedavi edilemeyen vakalarda 1938’den beri varlığını sürdüren elektrokonvesif denilen ve halk arasında şok tedavisi olarak bilinen tedavi yöntemi uygulanır.

Şizofreniye özgü destekleyici psikoterapi denilen terapiler de şizofreninin tedavisinde kullanılır. Yalnız tedavi sürecinde ilacın doktor bilgisi dışında kesilmemesi gerekmektedir. Bu yüzden şizofreni yakınlarına bu süreçte önemli görevler düşüyor.

Şizofreni hastası kimi zaman fiziksel olarak bile zarar verebilir hale gelmektedir. Bu dönemde hastanın duygu dışavurumunun yüksek olmaması gerekiyor. Hasta yakınları beklentilerini gözden geçirmeli ve durumlara karşı nasıl tepki vereceğini bilmelidir. Dolayısıyla bu kişilerin şizofreninin nasıl bir hastalık olduğunu iyi öğrenmeleri büyük önem taşıyor.

Şizofreni Neden Olur?

Şizofrenin oluşma nedeni kesin olarak bilinmemektedir. Ancak yapılan araştırmalara göre beynin kimyasal yapısında meydana gelen değişikliklerin, çevresel etkenlerin ve genetik faktörlerin bu hastalığın oluşumunda etkili olduğu tespit edilmiştir.

Şizofreni Türleri Nelerdir?

Şizofreni özellikleri ve davranış şekillerine göre 5 farklı türe sahiptir. Bunlar katatonik, paranoid, dağıtılmış, tortu, farklılaşmış, hebefrenik ve kalıntı tip şizofrenidir.

Katatonik Şizofreni

Bu şizofrenide birey uzun süre hiç kıpırdamadan kalmaktadır. Önde gelen şizofreni türlerinden birisi olan katatonik şizofreni hastaları genelde hareketsizdir ve dünyaya karşı bir reaksiyon göstermezler. Çoğu zaman bu kişiler çok sert ve katı olmaktadır.

Bu kişiler bazen yüzlerini buruşturmak ve biçimsiz duruşlar gibi garip hareketlerde bulunabilirler. Bunun dışında başkasının söylediği kelimeyi ya da cümleyi tekrar edebilirler. Ayrıca bu kişilerde yetersiz beslenme, kendilerini yaralama ve bitkinlik oluşması ihtimali yüksektir.

Paranoid Şizofreni

Paranoid şizofreni, bu hastalıklar arasında en çok rastlananıdır. Bu rahatsızlıkta yanılsamalar ve işitsel halüsinasyonlar daha fazla karşımıza çıkmaktadır. Bu kişiler zulüm gördükleri ve birileri tarafından cezalandırıldıklarına inanmaktadırlar. Ancak normal biri gibi düşünür, konuşur ve duygular besler.

Desorganize (Dağıtılmış Tip) Şizofreni

Bu rahatsızlığa sahip olan kişilerde davranışlar ve konuşmalar birbirinden bağımsız bir şekilde gerçekleşmektedir. Herhangi bir tip şizofreniye benzememektedir. Oldukça alakasız durumlarda gülebilir ya da ağlayabilirler.

Tortu Tip Şizofreni

Tortu tip şizofrenide hastalığın belirtileri oldukça azalmıştır. Ancak hala arada bir görülebilmektedir. Bu yüzde hala şizofreninin alt bir türü olarak tanımlanmaktadır.

Farklılaşmış Şizofreni

Bu rahatsızlık belirtilerin başka hiçbir tür şizofreni bulgularına benzemediği durumlara denilmektedir. Doktorlar herhangi bir şekilde diğer şizofreni türlerinin tanısını koyamazsa bunu farklılaşmış şizofreni olarak tanımlamaktadır.

Hebefrenik Şizofreni

Hebefrenik şizofreni, kişinin duygu durumlarının oldukça dağınık bir şekilde seyrettiği rahatsızlıklara denmektedir. Bu hastalıkta kişinin davranışlarında sabitlik yoktur. Sürekli olarak bir tutarsızlık ve karışıklık mevcuttur.

Rezidüel (Kalıntı) Şizofreni

Bu türde şizofreni hastalarının çoğunda bulunabilen sanrılar yoktur. Ancak kişi hayattan herhangi bir şey beklememektedir ve kendisini yaşamdan soyutlamıştır. Bu rahatsızlıkta şizofreni semptomlarının şiddeti azalmıştır. Yine de ara sıra da olsa halüsinasyonlar, delüzyonlar ve diğer semptomlar görülmektedir.

Şizofreni Hastası Çevresine Zarar Verir mi?

Şizofreni hastasının önceden kişilik bozukluğu varsa ve ilaçlarını düzgün kullanmıyorsa fiziksel olarak da çevresindekilere zarar verebilir. Yemeğine ilaç konulacağı gibi düşüncelere sahip olan bir hasta, yine saldırgan olabilir. Ancak her şizofren hastası saldırgan olmak zorunda değildir. Paranoik şizofrenide daha çok ortaya çıkar.

Bir insanın şizofreni olduğu nasıl anlaşılır?

Şizofreni rahatsızlığına sahip olan kişiler bazı normal olmayan davranışları sergilemektedir. Gereksiz ve abartılı hareketler, talimatlara direnme, tuhaf duruş ve çocuksu hareketler bunlar arasında en çok öne çıkanlarıdır. Hastalığın belirtilerini iyi bilerek bir insanın şizofreni olup olmadığını anlayabilirsiniz. Ancak uzman bir doktorun en iyi teşhisi yapacaktır.

Şizofreni hastalığı nasıl başlar?

Şizofreni hastalığı bazı belirtilerle kendisini göstermektedir. Bunlar sosyal hayattan ve arkadaş çevresinden uzaklaşma, sürekli şüphe duyma, aşırı tepki verme, kişisel hijyenin azalması, depresyon ve donuk bakışlardır. Bu belirtilerle şizofreni hastalığı başlamaktadır.

Bir insan sonradan şizofreni olur mu?

Şizofreni hastalığının neden ortaya çıktığı kesin olarak bilinmemektedir. Ancak genetik faktörlerin bunda etkili olduğunu söyleniyor. Ailesinde şizofreni varsa %10 ihtimalle çocukta da bu rahatsızlık ortaya çıkmaktadır. Ancak yaşanan olaylar yüzünden de bu rahatsızlığı oluştuğu yapılan bazı araştırmalarda görülmüştür.

Şizofren nasıl düşünür?

Şizofreni hastaları başka birisi tarafından yönlendirildiklerini düşünürler. Bu kişiler kafalarının içindeki kendi ait olmayan sesler tarafından yönetildiklerini düşünür ve hissederler. Bu düşünme ve hislere sanrı denmektedir.

Şizofren bir kişi şizofren olduğunu anlar mı?

Şizofrenik bozukluklarda görülen düşünme bozukluklarının anlaşılması zor olsa da imkansız değildir. Gerekli çabayı harcadığı zaman bu kişiler kendilerinin şizofreni olduğunu anlayabilirler.

Şizofren biriyle nasıl konuşulur?

Şizofreni bir insanla konuşmak istiyorsanız ilk önce iyi bir dinleyici olmanız gerekiyor. Karşınızdaki kişinin söyledikleri size mantık dışı gelse bile sabırlı olmalısınız ve onu anlamaya çalışmalısınız. Bu sayede hasta kendini güvende hisseder.

Hastalığın alevlenme dönemi geçtikten sonra ise sakin ve yüksek olmayan bir sesle konuşmalı, karşınızdaki kişiyi kontrol etmeye çalışmamalısınız.

Şizofreni hastaları zeki midir?

Şizofreni rahatsızlığına sahip olan kişiler öğrenme, hafıza ve dikkat süreçlerinde hastalığı olmayanlara göre daha fazla zorlanmaktadır. Fakat bu durum şizofreni hastalarının olmayanlara göre daha az zeki olduğunu göstermemektedir.

Şizofreni hastalığı kimlerde görülür?

Şizofreni hastalığı herkeste görülebilmektedir. Ancak çoğu zaman ilk belirtiler ergenlik ve genç erişkinlik döneminde başlamaktadır. Toplumda git gide artan sıklıkla rastlanan şizofreni, mutlaka tedavi edilmesi gereken bir beyin hastalığıdır.

Şizofreni tedavisinde hangi ilaçlar kullanılır?

Doktorlar şizofreni tedavisinde ilaçlardan da yardım almaktadır. Haloperidol, risperidon, perfenazin, flufenazin, aripiprazol, olanzapin ve klozapin şizofreni ilaçları arasında en çok reçete edilenleridir. Bu ilaçların yan etkileri oldukça azdır. Ancak doktorunuzun size reçete ettiği ilaç farklı olursa sizin durumunuza göre bir ilaç verdiğini unutmayın.