Suriye'de Türbesi Taşınan Süleyman Şah Kimdir?

Oğuz boylarından Kayı boyu, Büyük Selçuklu İmparatorluğu Sultanı Alp Arslan'ın Malazgirt Meydan Muharebesi'nden sonra batıya yönelen boylar arasında yer almaktaydı.

Süleyman Şah Kimdir?

Süleyman Şah, yeni yurt aramak üzere çıktığı yolculukta Halep yakınlarındaki Caber Kalesi'ne yerleşti ve orada Fırat boylarına katıldı. Ancak 1227 yılında Fırat nehrinin karşı kıyısına geçmeye çalışırken boğuldu. Süleyman Şah'ın naaşı ve iki askeri, Caber Kalesi eteklerine bir kümbete defnedildi. Osmanlı İmparatorluğu döneminde, türbe ve kalede Türk Mezarı adı verildi.

Türbe ve kalede, Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılmasından sonra Fransız Suriye Mandası sınırları içinde kaldı. 1921 yılında Türkiye ile Fransa arasında imzalanan Ankara Antlaşması ve 1923 yılında Lozan Antlaşması gereğince, kalede ve türbede Türkiye Cumhuriyeti toprağı olarak kabul edildi ve Türkiye'nin burada bayrağını çekme ve muhafız bulundurma hakkı tanındı.

Ancak, Süleyman Şah'ın gerçekten I. Kılıç Arslan'ın babası I. Süleyman Şah mı yoksa Osman Gazi'nin ecdâdından olan Süleyman Şah mı olduğu konusunda farklı görüşler bulunmaktadır.

IŞİD Tehdidi

2014 yılında, Özgür Suriye Ordusu ve IŞİD arasındaki çatışmalar sonucunda, türbe ve çevresi IŞİD kontrolüne geçti. IŞİD, türbeyi boşaltılmazsa yerle bir edeceklerini açıkladı. Türkiye, güvenlik tedbirlerini arttırdı ve sınır hattındaki askerleri takviye etti.

Dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, saldırıya karşı gereğinin yapılacağını söyledi. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ise saldırıya karşı her türlü karşılığın verileceğini açıkladı. Genelkurmay Başkanlığı, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin sadece Süleyman Şah Saygı Karakolu için Suriye topraklarında bir birliği bulunmadığını açıkladı. Dışişleri Bakanlığı, türbenin Türkiye toprağı olduğunu ve uluslararası hukuka uymak için korunması gerektiğini belirtti.

Türbe'nin Taşınması

2015 yılında, Türk Silahlı Kuvvetleri, IŞİD tehdidi ve güvenlik sorunları nedeniyle Süleyman Şah Türbesi'nin bulunduğu alana operasyon düzenledi. Operasyon sırasında, türbede bulunan askerler Türkiye'ye geri getirildi. Türbe taşındı. 2017 yılında, dönemin Başbakanı, Suriye'deki durumun yoluna girdiğinde türbenin eski yerine taşınacağını açıkladı. 2018 yılında Başbakan Yardımcısı ise türbenin Türk toprağı olduğunu ve şartlar oluştuğunda taşınacağını açıkladı.

Süleymanşah Türbesi Nereye Taşınmıştır?

Süleyman Şah Türbesi, uluslararası antlaşmalar gereği Türk toprağı olarak kabul edilmektedir.

Güvenlik sorunları ve askerî zaruretler nedeniyle, türbe ve içindeki manevi değerli emanetler geçici olarak Suriye topraklarında bulunan Suriye Eşmesi Köyüne taşınmıştır. Bu taşıma işlemi sırasında herhangi bir çatışma yaşanmamış ve geride hiçbir değerli emanet bırakılmamıştır. Ancak, operasyon sırasında bir askerimiz bir kaza sonucu şehit olmuştur.

Caber Kalesi ve Önceki Nakli

Süleyman Şah Türbesi, 1968 yılında Suriye hükûmeti tarafından Fırat Nehri üzerinde inşa edilen Tabka Barajı nedeniyle sular altında kalması riski oluştuğu için Türkiye hükûmeti ile Suriye hükûmeti arasında yapılan görüşmeler sonucunda türbenin Halep-Hasseki yolu üzerinde bulunan Karakozak köyü yakınındaki yeni bir yere nakledildi.

Daha sonra, 1995 ve 2001 yıllarında Suriye hükûmeti tarafından yapılan Teşrin Barajı inşaatı nedeniyle türbenin taşınması tekrar gündeme geldi. Ancak, türbenin mevcut yerinin baraj gölünün olumsuz etkilerinden korunması amacıyla tahkim edilmesine karar verildi ve sonrasında türbe o yerde kalmıştır.