Ticaret Yolları - Türkiye’nin Konumu Açısından Tarihi Ticaret Yolları

Tarihi Ticaret Yolları

Tarih boyunca kullanılan önemli ticaret yolları bulunmaktadır. Kervanların geçtikleri ve üzerinde ticaret yaptıkları bu yollara verilen isim “ticaret yolu” adıdır. Üzerinde bazı malların alışverişinin yapıldığı yollara da aynı isim verilmektedir. Tarih boyunca en çok bilinen üç ticaret yolu bulunmaktadır. Bunlar;

1. İpek yolu
2. Kral yolu
3. Baharat yolu

Bu ticaret yollarının kendine özel bazı yönleri vardır. Bu yollar üzerinde taşınan değerli mallar şunlar olmuştur.

1. İpek kumaşı
2. Tabak, çanak gibi ev gereçleri
3. Tarçın
4. Kakule
5. Kâğıt
6. Porselen
7. Mücevher
8. Değerli taşlar.

Ticaret Yollarının Önemi Nedir?

Eski dönemlerde insanlar ticaret yaparken günümüzdeki gibi rahat değillerdi. Günümüzde, bir ülkeden başka bir ülkeye gitmek için uçak kullanılırken eskiden ticaret ile uğraşan tüccarlar, aldıkları malları veya satacakları malları deve ve at sırtlarında başka ülkelere götürürlerdi. Bu nedenle ticaret yollarının devletler açısından önemi bir hayli büyüktür. Ticaret yollarına hâkim olan ülkeler ekonomik olarak daha güçlü ülkelerdi.

Ticaret Yollarının İsimleri Nereden Gelir?

Ticaret yolları, insanların ticaret yapmak amacıyla kullandıkları güzergâhlardı. Başka bir ülkeden satın aldıkları malları bu yollardan kendi ülkelerine getirirler, yine kendi ülkelerinde üretilen bir malı başka bir ülkeye satmak için de yine ticaret yolları kullanılırdı. Çin’den Anadolu’ya buradan da Avrupa’ya uzanan yola verilen isim “İpek Yolu”, Lidya Kralının yaptırdığı yolun adı ''Kral yolu'', baharatların taşındığı yola ise “Baharat Yolu” adı verilmiştir. Yani bu yolların kendilerine göre birtakım özelliklerinin bulunmasından dolayı bu isimleri almıştır. Mesela ipek yolu üzerinde daha çok ipek kumaşlar ve diğer kumaş türlerinin taşınması işlemi yapıldığı için bu ismi almıştır.

Dünya Tarihini Şekillendiren Ticaret Yolları

Ticaret yolları, eski dönemlerde çok önemli yollardı. Öyle ki bu yollar, dünyanın şekillenmesinde bile önemli rol oynamakta idi. Bu yollar şunlardır;

1. İpek yolu: Çin ve Roma İmparatorluğu’nu birbirine bağlayan en önemli antik ticaret yoludur.
2. Baharat Yolu: Doğu’yu Batı’ya deniz yolu ile bağlayan önemli bir ticaret yoludur.
3. Tütsü Yolu: Tarihin önemli ticaret yollarından biri olan tütsü yolu, Arap Yarımadası (bugünkü Yemen ve Umman)’nın güney ucunda bulunan mür ve buhuru Kudüs’e kadar uzanan ticaret yoludur. Bu yol, güneşte kurutularak koku olarak kullanılan mür ve buhur ağaçlarının özlerinin ticari amaçla taşındığı yoldur.
4. Amber Yolu: Baltık ülkelerinden Mısır’a kadar uzanan Amber yolu, M.Ö. 3000 yıllarından itibaren kullanılmaya başlanan bir ticaret yoludur. Bu yol üzerinde hem dekoratif amaçla üretilen hem de tıbbi amaçla üretilen değerli taşların taşımacılığı yapılıyordu.
5. Çay ve At Yolu: Çay ve At Yolu da tarihi ticaret yolları arasında yer alan önemli bir yoldur. Çin’den başlayarak Tibet ve Hindistan’ı kapsayan yaklaşık 10 bin km’lik fırtınalı bir yol olan bu ticaret yolu, Çin çayı ile Tibet Atlarının geçtiği güzergâh olarak kullanılmakta idi.
6. Tuz Yolu:  Tarih açısından en önemli ticaret yollarından biri olan Tuz Yolu, Kuzey Almanya’daki Lüneburg’dan, Almanya’nın kuzey sahillerindeki Lübeck’e giden 100 km’lik Eski Tuz Yolu’dur. Bu yol, Ortaçağ boyunca balıkların bozulmaması için Almanya’dan İskandinavya’ya hareket eden balıkçı filolarına tuz sağlamak için kullanılan önemli bir ticaret yoludur.
7. Trans Sahra Yolu: Kuzey Afrika’dan Batı Afrika’ya uzanan uçsuz bucaksız bu yol; altın, köle, tuz ve giysilerin taşındığı önemli bir yoldur.
8. Kalay Yolu: Tarihin önemli ticaret yollarından biri olan Kalay Yolu, Tunç Çağı’ndan Demir Çağı’na kadar kullanılmış önemli bir güzergâhtır.

Ticaret Yollarının Türkiye’nin Konumu Açısından Önemi Nedir?

Ticaret yollarını geçtiği ülkeler, güçlü ülkelerdi ve İpek Yolu, güzergâh olarak Türk toprakları üzerinden geçtiği için Türkiye’nin de güçlü olması kabul edilir bir durumdu. Bu yüzden ticaret yollarının Türkiye’nin konumu açısından önemli bir yeri vardır. Günümüzde İpek Yolu’nun ders kitaplarında işlenmesi ve bununla ilgili yeni çalışmalar yapılarak yeniden hayata geçirilmek istenmesinin nedeni de yine eski dönemlerde olduğu gibi Türkiye’nin ticari alanda önemli bir yere yeniden sahip olmasını sağlamaktır.