Tourette Sendromu Nedir? Tik Neden Olur ve Nasıl Geçer?

Tik hastalığı, kişilerin istemsizce, dış etkenler sonucu veya kendi kendine bir anda meydana gelen kas hareketlerine denir. Günümüzde pek çok insanda bulunan tik hastalığının geçici olanları olabildiği gibi kalıcı olanları da vardır. Bu içeriğimizde tikler hakkında bilinmesi gerekenleri bir araya getirdik.

İşte Tourette sendromu hakkında her şey...

Tourette Sendromu Nedir?

İstem dışı ve ani bir şekilde ortaya çıkan kas hareketi olan tik, çoğu zaman kişi farkında olmadan oluşur. Belki de bu yüzden etrafımızda tiki olan biri olduğu zaman genellikle buna güleriz ve o davranışa sebep olan ne ise yapmaya devam ederiz.

Hastaların birçoğu tiklerin farkında değildir. Tiklerinin farkında olanlar ise kısa süreliğine de olsa tiklerini engelleyebilirler. Yapılan çalışmalara göre, toplumun yüzde 0,4-2'sinde tik bozukluğu görülmektedir. Erkeklerde kadınlara oranla 4 kat daha fazla görülen tikler genellikle 3-8 yaşlarında başlar.

Tik Hastalığı Çeşitleri

Tourette sendromunun birkaç farklı çeşidi bulunmaktadır. Bunlar basit motor tikler, kompleks motor tikler, basit vokal tikler ve komplike vokal tiklerdir.

Basit Motor Tikler

Basit motor tikler hızlıdır, tekrarlayıcıdır ve belirli bir amaca yönelik değildir. Bu tikler arasında göz kırpma, yüz buruşturma, ağız açıp kapatma, baş veya omuz çevirme, yumruk sıkma ve ayak baş parmağını yukarı kıvırma gibi hareketler bulunmaktadır.

Kompleks Motor Tikler

Kompleks motor tikler ise yavaştır ve belirli bir amaca yöneliktir. Zıplama, dokunma, koku alma hareketi, ovalamak, sallanmak ve hareketleri taklit etmek kompleks motor tikler arasından en çok karşılaşılanlarıdır.

Basit Vokal Tikler

Basit vokal tikler belli bir amaca yönelik olmayan sesli tiklerdir. Ritim bozukluğu, sesin şiddetini ayarlayamama, kelimelerin uzatılması, boğaz temizleme, homurtu sesi çıkarmak, burundan hava çekmek ve mırıldanmak basit vokal tikler arasında sık görülenleridir.

Komplike Vokal Tikler

Komplike vokal tikler ise belli bir amaca yönelik gerçekleştirilmektedir. Küfür veya cinsel içerikli sözcükleri cümlelerin arasında kullanma, konuşulanları tekrar etmek ve karşıdakinin son söylediğini tekrarlamak bu tikler arasındadır.

Tiklerin Oluşma Nedenleri Nelerdir?

Tourette sendromunun ortaya çıkmasının altında yatan en büyük neden çevresel faktörlerdir. Çevresel faktörler ise aile, iş, arkadaş ve okul ortamlarıdır. Kişiye panik, stres, yorgunluk ve heyecan katan bu ortamlar tiklerin oluşmasına yol açmaktadır.

Tikler çevresel etkenlerden dolayı oluşabileceği gibi, genetik, nörobiyolojik ve nörokimyasal faktörler yüzünden de ortaya çıkabilmektedir. Beyinde salgılanan başta dopamin olmak üzere, noradrenalin ve seratonin maddelerinin tik oluşumuna sebebiyet verdiği düşünülmektedir.

Tourette Sendromu Tedavisi

Tik gelip geçiciyse bir yıldan az sürerek kendiliğinden geçecektir. Ancak hastalık 1 yıldan uzun sürüyorsa bir an önce doktora görünmek ve gerekli tedaviyi olmak gerekiyor. Doktor hastalığın durumuna ve türüne göre bir tedavi yöntemi seçecektir.

İlaç tedavisi uygulanması gereken durumlarda tedavi psikiyatr tarafından kontrol altında sürdürülmelidir. Dopamin sistemini baskı altına alan ilaçlar tiklerde azalma sağlarken, uyaran ilaçlar tiklerin artmasına yol açar. Psikoterapi ve ilaç tedavisinin yanı sıra manyetik uyarı ve cerrahi tedavi de kullanılabilecek alternatif yöntemler arasındadır.

Tik hastalığı neden olur?

Bu rahatsızlık kişilere stres, heyecan, panik ve yorgunluk yaratan çevresel faktörler yüzünden ortaya çıkmaktadır. Bu faktörler aile, arkadaş, iş veya okul ortamları olabilmektedir.

Tikten nasıl kurtulurum?

Tiklerden kurtulmanız için hangi tür tike sahip olduğunuzu bilmeniz gerekiyor. Bunun için de mutlaka bir doktora başvurun. Doktor olguya göre eğitim, psikoterapi ve ilaç tedavi yöntemlerinden bir ya da birkaçını kullanacaktır. Bu sayede tiklerden kurtulmanızı sağlayacaktır.

Tik bir hastalık mıdır?

Kişinin iradesiyle kontrol edemediği hareketler oluşturan tikler, bir tür sesli ve bedensel hastalıktır. Halk arasında kendini tutamama hastalığı olarak da bilinen tiklerin 1 yıldan fazla olanları mutlaka tedavi edilmelidir.

Tik hastalığı tedavisi nedir?

Bu rahatsızlığın tedavisinde en çok ilaç yönteminden faydalanılmaktadır. Olanzapin, Risperidon, Haloperidol, Klonidin, Flufenazin, Ziprasidon, Pimozid, Ketiyapin, Aripiprazol ve Sülpirid tik hastalığında kullanılan ilaçlar arasındadır.

Tikler geçici midir?

Tikler geçici olabildiği gibi kalıcı da olabilir. Geçici tikler çeşitli vücut bölgelerinde oluşur ve bir yıldan kısa süre içerisinde ortadan kalkar. Ancak kalıcı tiklerde bu süre bir yılı geçmiştir ve mutlaka doktora gitmek gerekir.

Tikler için hangi doktora gidilir?

Tik rahatsızlığı bir yıldan fazla süredir varsa ve geçmiyorsa Nöroloji bölümüne başvurmak gerekiyor. Ayrıca Çocuk Ruh Sağlığı bölümündeki doktorlar da bu rahatsızlıkla ilgilenmektedir. Bu doktorlardan birine başvurarak rahatsızlığın tedavisi olunabilir.

Tikler uykuda kaybolur mu?

Kişi dikkatini farklı bir noktada topladığı zaman tikler azalmaya başlar. Uykuda da aynı durum geçerlidir. Uyku sırasında tikler azalırlar veya kaybolurlar.

Tikler ilk ne zaman ortaya çıkar?

Tikler çoğu zaman 7 yaşındaki çocuklarda ortaya çıkmaktadır. Ergenliğin bitimine doğru ise azalma eğilimi gösterir. Nadir de olsa 2-3 yaşlarında oluşan tiklerin de olduğunu söyleyelim.