Tüberküloz (Verem) Nedir, Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?

Tüberküloz (Verem) Nedir?

Tüberküloz halk dilinde verem olarak bilinen ve eski çağlardan bu yana görülen ve hava yoluyla bulaşabilen bir hastalıktır. Çoğunlukla akciğerde görülse de lenf bezi, kemik, bağırsak, gırtlak, göz ve beyin gibi bölgelerde de kendini gösterebilir. Artık tedavisi olan bir hastalık olan verem, aşılarla da önlenebilir.

Mycobacterium Tuberculosis adındaki bakterinin vücuda girmesiyle oluşan bu hastalık, bakteri vücuda yerleştikten sonra hemen belirti göstermeyebilir. Çeşitli nedenlerden dolayı vücut direncinin düşmesiyle bir açık yakalayan bakteri vereme neden olur.

Geçmişte çok ciddi sorunlar ve ölümlere neden olan bu hastalık şimdi daha kolay iyileştirilebilir. Maddi ve tıbbi yetersizlik nedeniyle veremden ölen insanlara rastlanılsa da doğru ve zamanında yapılan tedavi ile iyi sonuç alınabilir.

Tüberküloz Nasıl Bulaşır?

Tüberküloz damlacık ve hava yoluyla bulaşır. Hapşırma esnasında havada asıla kalan bakteriler aynı kapalı alanda bulunan diğer kişilere de bulaşabilmektedir. Ortak kullanılan eşyalar, fazla kalabalık ortamlarda sürekli bulunma, hijyen ve yetersiz imkanlar tüberküloz bulaşını artırabilir.

Hastalığın en çok bulaşıcı olduğu dönem başlangıç dönemidir. Öksürük gibi belirtilerin görüldüğü bu dönemde bakteriler kolayca havaya karışabilir ve bir başkasını enfekte edebilir. Bakteriler güneş almayan ve havasız kalan ortamlarda daha uzun süre yaşayabilirler.

Tüberküloz Nasıl Önlenir?

Ailesinde ve yakın çevresinde verem hastası olan kişiler ortak kullanım eşyalarına oldukça dikkat etmemelilerdir. Tabak, bardak, havlu gibi eşyalar hastaya özel olmalı ve ortak olarak kullanılmamalıdır. Tüberküloz belirtileri olan ve hastalığa sahip olan kişilerle aynı ortamda bulunulmamalıdır. Bir an önce önlem alınması önemlidir.

Yapılan testlerde bir kişide gizli verem olduğu belirlenirse ilaçlı tedaviler yapılabilir. Bu sayede veremin aktif hale dönmesi ve başkalarına bulaşması önlenir. Eğer tedavi yapılmadan verem aktif hale gelirse hastalığın başkalarına bulaşmaması için izolasyon çok önemlidir. Hastanın evde kalması ve doktor tavsiyelerine uyması gereklidir.

Tüberkülozu önlemenin en iyi ve güvenilir yolu aşı olmaktır. BCG denen aşılarla birçok insan tüberküloza karşı bağışıklık kazanır ve hastalığın bulaşması önlenir. Ancak bu aşıların bebekken yapılması gerekir.

BCG Aşısı Nedir?

Tüberküloz aşısı da denilen BCG aşısı, vereme karşı aktif koruma sağlayan ve son derece etkili olan bir aşıdır. Aşı sayesinde vereme neden olan bakteri vücudu hasta edemez ve başkalarına bulaşamaz. Ülkemizde doğumdan 2 ay sonra BCH aşısının yaptırılması önerilir. Hayat boyunca bir kere aşı yapılması yeterlidir.

Yaş ilerledikçe aşı etkisini yitirdiği için 6 yaştan sonra BCG aşısının yapılması önerilmez. Aşının etkin olabilmesi için bebekken yapılması önem taşır.

Tüberküloz Belirtileri Nelerdir?

Tüberküloz belirtileri arasında uzun süren öksürük, kanlı öksürük, nefes darlığı, aşırı kilo kaybı, göğüste ağrı, yorgunluk, iştahsızlık ateş ve titreme bulunur. Bakteri vücuda bulaştıktan birkaç hafta sonra ya da yıllar sonra belirtiler ortaya çıkabilir. Bu durum bağışıklık sisteminin gücüne göre değişiklik göstermektedir.

Tedavi edilmeyen verem hastalığı akciğerleri etkilemeye devam eder ve damar yoluyla birçok organa yayılabilir. Zarar gören vücut bölgelerine göre farklı belirtiler ortaya çıkabilir. Hastalık ilerlediğinde ölümcül olabilmektedir.

Tüberküloz hastalığına neden olan bakteriler vücuda girse de bağışıklık sistemi hastalığı baskılar ve bakteriler yayılamaz ve hastalık belirtisi görülmez. Buna gizli verem denir. Dünyada 2 milyarın üzerinde gizli verem hastası olduğu düşünülmektedir. Ancak bu kişiler belirti vermedikleri gibi bulaştırmaya da neden olmazlar.

Tüberküloz bağışıklık sistemi güçsüzleştiğinde aktif hale gelebilir. Aktif verem hastası bakterileri başka kişilere de bulaştırabilir. Bu sebeple erken tanı, tedavi ve önleyici aşılar büyük önem taşımaktadır.

Tüberküloz Tanısı Nasıl Konur?

Tüberkülozun tanısı için PDD testi uygulanır. Tüberkülin Cilt testi de denilen bu test ile hastalığa neden olan bakterinin vücutta olup olmadığı belirlenir. Gizli verem ve aktif verem bu testlerde belirlenebilir. Ancak hastalığın vücutta nereyi etkilediği diğer tahlillerle ortaya çıkar.

Yoğun öksürük, halsizlik, geceleri terleme ve ateş gibi belirtiler 1-2 haftadan uzun sürüyorsa zaman kaybetmeden bir uzmana başvurmak gerekir. Doktor kontrolünde yapılan tetkik ve muayeneler yapılır. Verem şüphesi taşıyan kişilerde öncelikle balgam incelemesi yapılır. Böylece balgamda virüsün olup olmadığına bakılır.

Balgam incelemesinde yeterli sonuç alınamadığı takdirde akciğer grafiği ile kan tahlilleri yapılır. Test ve tahlillerin sonucunda tüberküloz tanısı konulabilir.

Tüberkülozda Risk Grupları

Tüberkülozun ağır seyredebileceği ve belirti gösterebileceği bazı kişiler bulunur. Tüberkülozun risk grubunda 5 yaş altı çocuklarla 65 yaş üstü kişiler, sigara ve alkol bağımlıları, kanser hastaları, kortizon tedavisi görenler, kronik akciğer ve kalp hastalığı yaşayanlar, yetersiz beslenenler ve şeker hastaları bulunur.

Kalabalık ortamlarda sıkça bulunan ve yetersiz imkanlara sahip olan kişiler daha kolay tüberküloza yakalanabilir. Bu kişilere bakteri bulaştığında hızla etki göstererek belirtileri ortaya çıkarabilmektedir.

Tüberküloz Tedavisi Nasıl Yapılır?

Verem tedavisinde ilaçlar kullanılmaktadır ancak uzun süreli ilaç kullanımı gerektirir. Hastalığa neden olan bakteriler ilaçlara karşı dirençli olduğu için en az 6 ay farklı verem ilaçları kullanılması gerekmektedir. Tedavi süresi hastanın vücut direncine ve bağışıklık sisteminin durumuna göre farklılık gösterebilir.

Türkiye’de ücretsiz olarak satılan birçok verem ilacı kullanılmaktadır. Yan etkileri oldukça az olan bu ilaçları düzenli kullanmak tedavinin olumlu sonuçlanması için oldukça önemlidir. Hastalık tedavi edilmediği takdirde ölümle sonuçlanmaktadır.

Tüberkülozun tekrar etme oranı %10’luk bir dilimdir. Bu %10’un yarısında 2 yıldan az süren tekrarlama görülürken diğer yarında bu süre biraz daha uzayabilmektedir. Tüberküloz tedavisi olan kişiler hayatları boyunca bağışıklık sistemlerini kuvvetli tutmalılardır.

Tüberküloz öldürür mü?

Tüberküloz eğer tedavi edilmez ve geç kalınırsa öldürücü bir hastalıktır. Ancak günümüzde veremden ölenlerin sayısı azalmıştır. Bunun nedeni önleyici aşılar ve tedavi yöntemleridir. Tüberküloz tedavisinde kullanılan ilaçlarda hastalık iyileşebilmektedir ve ölüm oranları azaltılmaktadır.

Tüberküloz nereden bulaşır?

Tüberküloz hava ve damlacık yoluyla bulaşabilen bir hastalıktır. Enfekte olan ve aktif tüberkülozu olan kişilerin nefes aldıkları ortam, öksürük ve hapşırma ile havaya yayılan damlacıklar tüberküloza neden olan bakterinin bulaşmasını sağlar. Bunun için hastalara temas etmemeli, aynı ortamda bulunulmamalıdır.

İnsan üzüntüden verem olur mu?

İnsanın üzüntüden verem olabilmesi için vücudunda verem bakterisinin bulunması ve bağışıklık sisteminin güçsüzleşmesi gerekir. Üzüntü, stres ve sıkıntı bağışıklık sitemini güçsüzleştiren ve vücuda direnç kaybettiren etkenlerdir. Verem bakterisi bağışıklık sisteminin zayıflığından yararlanarak belirti gösterebilir ve kişiyi hasta edebilir.

Verem kanser yapar mı?

Verem ile kanser aynı şey değildir. Veremin neden olduğu belirtiler vücutta kansere neden olmaz. Veremin belirtileri sıklıkla kanserle karıştırılabilmektedir ancak iki hastalık da farklı şeylerdir. Verem mycobacterium tuberculosis denilen bakterinin neden olduğu bir hastalıktır.

Verem testi pozitif çıkarsa ne olur?

Verem testi pozitif çıkarsa kişi belirti göstersin ya da göstermesin ilaç tedavisine başlanır. Aktif ve gizli verem tedavi edilmesi gereken hastalıklardır. İlaç tedavisiyle veremin yayılması ve etkisi azaltılabilir. Bu sayede hasta iyileşir ve çevreye verem yayılması riski de yok olur. Gizli veremin tedavisi kısa sürerken, aktif veremin tedavisi uzun sürebilir.

Verem iyileşir mi?

Verem geçmişte birçok ölüme ve soruna neden olmuştur ancak günümüzde iyileşebilen bir hastalıktır. Vereme karşı birçok ilaç bulunur. Bu ilaçlarla verem tedavisi yapılabilir. Bunun yanı sıra verem aşısı da uygulanabilir. Bebeklere yapılan bu aşıyla verem ortaya çıkmadan önlenmiş olur.