Tükürük Bezi Kanseri Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Tükürüğün Yapısı Hakkında Bilinmesi Gerekenler

İnsanda ve diğer omurgalılarda tükürük bezlerinde üretilerek ağız içinde salgılanan tükürük, ağzın iç yüzeyini koruduğu gibi dili ve dişleri de korur. Aynı zamanda zararlı bakterileri yok eden bakteriler içerir.

Tükürüğün bir diğer görevi de besinlerin sindirime hazırlanmasını sağlamasıdır. Tükürük, yiyeceklerin tadını almamıza da yardımcı olur. Bu görevleri yerine getirmesinde önemli pay, tükürüğün sürekli salgılanmasıdır.

Kaygan bir sıvı olan tükürüğün yapısında bulunan müsin onun kaygan olmasını sağlar. Ayrıca tükürüğün yapısında su, mineral ve çeşitli enzimler de bulunur.

Tükürük Bezi Nedir?

Sindirime yardım etmesinin dışında ağız, burun, yutak gibi boşluklarımızı örten mukoza tabakasını nemlendirmek görevi tükürük bezine ait. Yüz ve baş bölgemizin sağ ve sol tarafında ağız boşluğuna 3’er adet (toplam 6) büyük olmak üzere, ağız, burun, yutak bölgelerimizi kaplayan mukoza tabakasına dağılmış halde 1000’e yakın sayıda mikroskobik tükürük bezi bulunuyor. 

Sigara tüketiminden yanlış beslenmeye, kimyasallara maruz kalmadan cep telefonlarını uzun yıllar yoğun olarak kullanmaya kadar birçok nedenle bu dokularda tümör oluşabiliyor. Nispeten nadir görülen bu tümörlerin yüzde 60-70’ini iyi huylu tümörler oluştururken, yüzde 20-30’unu da kötü huylu tümörler oluşturuyor.

Tükürük bezlerinin görevi, tükürüğü salgılamak ve salgıyı ağız içine ulaştırmaktır. Üç türü vardır: Parotis, çene altı, dilaltı bezleri.

Tükürük Bezi Kanseri Nedir?

Kanser insan vücudunda birçok yerde görülür ve tükürük bezi kanseri de bunlardan bir tanesidir. Tükürük bezi kanseri en sık, kulak önündeki tükürük bezinde görülür. Bunu çene altındaki tükürük bezi takip eder. Nadir olarak da ağız içindeki küçük tükürük bezlerinde görülür. Tükürük bezi, insan vücudundaki üç ana katmandan da tabaka taşır. Bu, her organda böyle değildir.

Tükürük Bezi Kanseri Olma Riskini Artıran Faktörler

İyi huylu tümörlerin uzun süre tükürük bezinde kalmış olması, hastada tümör olup yakın zamanda sinir felci yaşaması, kimyasallara maruz kalmak, bol miktarda sigara, alkol veya nargile tüketimi, sağlıksız ya da düzensiz beslenme, uzun yıllar boyunca yoğun olarak telefon kullanmak tükürük bezi kanseri olma riskini artırmaktadır.

Tükürük Bezi Kanseri Evreleri Nelerdir?

Her kanser için bilim dünyasınca evrelendirmenin yararlı olduğu ortaya konulmuştur. Erken evrelerdeki tümörlerde tedavide daha başarılı sonuç elde ediliyor. Çok ileri evredeki tümörlerde ise hastayı çok fazla yormamak gerekiyor. 

Tükürük bezi tümörlerinde evreler, tümörün boyutuyla belirlenir. 2 cm'ye olan tümörler t1, 2-4 cm arasında olanlar t2 evre olarak kabul edilir. Bunun dışında komşu organlarla olan ilişki ve tahribata göre de evrelendirme yapılır. Bunun yanı sıra boyundaki lenf düğümlerinde bir yayılım varsa bu da evrelendirmeye katılır.

Tükürük Bezi Kanserinin Belirtileri Nelerdir?

Tükürük bezi kanserinin belirtileri arasında; boyun alt kısmında şişlik, ağız içinde kızarıklık ve apse oluşumu, yüz bölgesinden boyun bölgesine kadar sürekli uyuşma, çene kemiğinde kayma, şiddetli kulak ağrıları gibi belirtilerle kendini gösterir.

Tükürük bezi kanserinde ana belirti, o tükürük bezinde şişlik oluşmasıdır. Kimi zaman şişlik çok ilerleyerek ciltte ya da bulunduğu bölgede yaraya sebep olabilir. Kimi zaman da komşu dokulara zarar vererek de belirtiler ekleyebilir. Yüz sinirine zarar verdiyse yüz felci oluşması gibi. Ağrılar da daha sonra oluşabilen belirtilerdir.

Tükürük Bezi Kanserinin Teşhisi Nasıl Olur?

Tükürük bezinde yer kaplayan bir şişliğin varlığı fark edilir. Kitlenin ne olduğu anlaşılmak için daha sonra incelemeler yapılır. Tümörün kendisinden parça alınarak incelenir ve kanser olup olmadığı bu şekilde anlaşılarak teşhis konur.

Tükürük Bezi Kanserinin Tedavisi Nasıl Olur?

Kanserlerin aslında üç ana tedavi yöntemi vardır. Bu tedavi yöntemleri Cerrahi, Radyoterapi (ışın tedavisi) ve Kemoterapi (ilaç tedavisi) olmak üzere birbirinden ayrılır. Bu tedavilerin sadece biri de kullanılabilir, üçünün değişik şekilde birleşimleri de kullanılabilir.

Tükürük bezi kanserinde ise durum biraz daha özeldir. Bazı kanser türleri radyoterapiye dirençlidir. Bazı kanser türlerinde ise kemoterapinin yardımı olmuyor. Tükürük bezi doku zengini bir organdır.

Kanserin nerede ortaya çıktığını tespit etmek önemlidir. Daha az saldırgan olan kanserler de var. Buradan hareketle söyleyebiliriz ki önce tükürük bezi kanserinin tipi belirlenir. Sonra başka yere yayılıp yayılmadığı belirlenir.

Daha sonra da tedavinin ne olacağı belirlenir. Tedaviyi belirlemede hastanın tercihleri, yaşam beklentisi de önemlidir. Cerrahi tedavi denilince akla ilk gelen şey, hastalıklı dokunun çıkarılıp atılmasıdır. Tükürük bezini çıkarmak ise kolay değildir.

Özellikle kulak yönündeki tükürük bezinde yüz siniri bulunur ve mimikleri yapmamızı sağlayan sinir budur. Bu tür cerrahiler diğerlerine göre daha farklıdır. Bunların bilinmesi gerekir. Tükürük bezi kanseri tedavisinde daha çok cerrahi ağırlıklı tedavi uygulanır. Bazı durumda ise diğer tedavi yöntemleri eklenir.

Tükürük Bezi Kanseri Ameliyatının Riskleri Nelerdir?

Her ameliyatın riski vardır. En basiti olarak hastada bir kaygı vardır. Kanama ve enfeksiyon riskleri, her ameliyatta olduğu gibi tükürük bezi kanseri için de geçerlidir. Özellikle kulak yönündeki tükürük bezinden bahsediyorsak bu tükürük bezinin içinde yüz sinirinin varlığı olduğu için bu sinirin korunması ana konudur.

Bu nedenle bu ameliyat yapılırken öncelikle yüz siniri bulunur ve o korunur. Daha sonra da tükürük bezinin yüz sinirinin üstünde kalan kısmı çıkarılır. Kimi zaman tükürük bezi yüz sinirinin daha derininde kaldığı için o zaman da yüz sinirinin dalları arasından çalışılarak bulup çıkarmak gerekir. 

Aynı zamanda ameliyat boyunca sinire yaklaşıldığını gösteren teknolojik aletler de kullanılır. Bu risk, diğer tükürük bezlerinde daha azdır. Çene altındaki tükürük bezinde iki ana sinir daha yakın sayılabilir. Bunlar da tat almamızı sağlayan sinir ile dilin o tarafının hareketini sağlayan sinirdir. Burada da yine sinirleri bulup korumak ve sonrasında tükürük bezini çıkarmak gerekir.

Ameliyat Sonrası Hastanın Durumu

En sık kulak önündeki tükürük bezi kanseriyle karşılaşıldığı düşünülürse bu bölgede uyuşukluk yaşanabilir diyebiliriz. Bölgede hafif bir çukurluk kalabilir çünkü tükürük bezinin önemli bir kısmı alınır. Nadiren görülse de yemek sırasında bölgede bir terleme ortaya çıkabilir çünkü tükürük bezi olmayınca ter bezi çalışır.

Tükürük bezi tümörü tehlikeli mi?

Tükürük bezi tümörlerinin birçoğu iyi huyludur. Kanser değildir, vücudun diğer bölgelerine yayılmazlar. Bu tümörler hiçbir zaman yaşamı tehdit etmezler. Zararsız tümörlerdir.

Tükürük bezi kanseri ne kadar yaşar?

Tükürük bezi tümörleri genelde iyi huyludur. Bu tümörlerin tedavi edilmesi sonucunda hayatta kalma oranı %95'in üzerindedir. Tükürük bezi kanseri tedavi olduktan sonra hayatını normal bir şekilde devam ettirebilir.

Tükürük bezi kanseri nasıl anlaşılır?

Tükürük bezi kanserinin ana belirtisi tükürük bezinde şişlik görülmesidir. Bez hangi bölgedeyse o bölgede şişlik meydana gelir. Bazen bu şişlik ilerler, ciltte veya bulunduğu bölgede yara yapabilir. Bölgeler ise kulak önü, ağız içi ve çene altıdır.

Tükürük bezi kanseri kimlerde görülür?

Tükürük bezi kanseri her yaşta görülebilen bir kanser türüdür. Her iki cinsiyette de görülebilir. İyi huylu tümörler orta yaş ve genç grubunda kötü huylu tümörler ise ileri yaş grubunda daha sık rastlanır.

Tükürük bezi tümörü alınmazsa ne olur?

Tükürük bezi tümörü alınmadığı taktirde çene altı, ağız içi, damak, boğaz ve yutak bölgelerinde şişlik oluşabilir. Tümör tedavi edilmediği taktirde yıllar içerisinde huy değiştirip kötü huylu tümöre dönüşür.

Tükürük bezi kanserine ne iyi gelir?

Tükürük bezi kanserini ortadan kaldırmak için kemoterapi, ameliyat, radyasyon tedavisi yapılmaktadır. Bazen bu tedavi yöntemlerinin birisi uygulanırken bazı hastalarda hepsi birden uygulanabilir.