Türkiye’de Değişen Sınav Sistemi

Cumhuriyet döneminden 1960'lı yıllara gelinceye kadar lise mezunlarının sayısı az olduğundan pek çok fakülte, kendisine başvuran mezunları sınavsız kabul etmiştir fakat lise mezunlarının artması ve lise dengi okul mezunlarına da yüksek öğretime başvurma hakkı verilmesiyle nedeniyle ilk başta fakülteler kendi amaçlarına uygun giriş sınavları düzenlemeye başlamışlardır. Üniversitelerin kendi çatısı altında düzenledikleri sınavlar öğrenciler için önemli sorunlara yol açmıştır çünkü öğrenciler, sınavlara katılabilmek için ülke içerisinde farklı şehirlere gitmek, aynı gün ve saatlere rastlayabilen sınavlardan birine katılıp diğerine katılamama durumlarıyla karşı karşıya kalmışlardır. Bu sebeplerden dolayı 1960'lı yıllarda, bazı üniversiteler bu konuda birlikte çalışma yoluna gitmişlerdir. Aday sayısındaki artış, çok sorulu ve objektif testlerden oluşan sınavların hazırlanmasını, başvurma, puanlama, seçme, yerleştirme ve sonuçları bildirme gibi işlemlerin yeniden gözden geçirilmesi gerektiği anlayışını getirmiştir.

1974 yılında, Üniversitelerarası Kurul, üniversiteye giriş sınavlarının tek merkezden yapılmasını uygun bulunmuş ve 19 Kasım 1974 tarihinde Üniversitelerarası Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) kurmuştur. Üniversitelere öğrenci seçme ve yerleştirme işlemleri, 1981 yılına kadar bu merkez tarafından yürütülmüştür. Daha sonra düzenlenen kanun ile ÖSYM özerk bir yapı olmaktan çıkıp, Yükseköğretim Kurulu'na bağlı bir kuruluşu hâline gelmiştir.

Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı ve Değişen Sınav Sistemi

1974 ve 1975 yıllarında aynı gün sabah ve öğleden sonra olmak üzere iki oturumda yapılmıştır.

1976-1980 yıllarında aynı günde ve bir oturumda uygulanmış;

1981 yılından itibaren iki basamaklı bir sınav hâline getirilmiştir. İki basamaklı sınav sisteminde ilk basamağı oluşturan Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) nisan, ikinci basamağı oluşturan Öğrenci Yerleştirme Sınavı (ÖYS) ise haziran ayı içinde uygulanmıştır.

1999 yılında iki basamaklı sınavın ikinci basamağı kaldırılmış, sınav ÖSS adı altında tek basamaklı bir sınav hâline getirilmiştir.

2006 yılında ÖSS’de yapılan değişiklikle sınavın bir basamakta uygulanmasına devam edilmiş, ancak soruların bir kısmı önceki yıllarda olduğu gibi ÖSS tipinde hazırlanmış, bir kısmı ise tüm lise müfredatı göz önünde tutularak hazırlanmıştır.

2010 yılında sınav iki aşamalı hale getirilmiştir. Günümüzde şuan geçerli olan sınav sistemide olarak kullanılmaktadır. Bu sınav sistemine göre; ortaöğretimden yükseköğretime geçişte iki aşamalı sınavın uygulanmaktadır. Birinci aşama olan Yükseköğretime Geçiş Sınavında açık öğretim programları ile örgün ön lisans programlarına yerleştirilmesinde esas alınacak olan başarı puanı ve lisans programlarına yerleştirme amacıyla yapılacak sınava girebilmek için aranan asgari başarı puanı belirlenir.

İkinci asama olan Lisans Yerleştirme Sınavında (LYS) ise, adayların ders düzeyindeki bilgi ve yeteneklerini ölçülür.

Lisansa Yerleştirme Sınavı Matematik, Geometri Sınavı (LYS 1), Fen Bilimleri (Fizik, Kimya, Biyoloji) Sınavı (LYS 2), Türk Dili ve Edebiyatı, Coğrafya 1 Sınavı (LYS 3), Sosyal Bilimler (Tarih, Coğrafya 2, Felsefe grubu) Sınavı (LYS 4), Yabancı Dil Sınavı (LYS 5) olmak üzere 5 farklı bölümden oluşmaktadır. Sınav, haziran ayında iki hafta sonunda ayrı ayrı oturumlarda yapılmaktadır.