Zehirlenme Nedir, Çeşitleri Nelerdir?

Genelde hafif geçirilmekle birlikte ölümcül de olabilen zehirlenmenin nedenleri, belirtileri ve çeşitlerini sizler için derledik.
Zehirlenme Nedir, Çeşitleri Nelerdir?

 Zehirlenme, günlük yaşamımızda karşılaşabileceğimiz bir tehlikedir ve çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Aniden gelişebilen veya zamanla birikerek etkisini gösteren zehirli maddeler, vücudumuzda ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Zehirli maddeler, evde, işte veya doğada bulunan kimyasallar, gıdalar, ilaçlar veya bitkiler olabilir.

Bu maddelerin yanlışlıkla veya kasıtlı olarak tüketilmesi, solunması veya temas etmesi sonucunda zehirlenme belirtileri ortaya çıkar. Zehirlenme, sindirim, solunum, sinir, dolaşım ve böbrek sistemi gibi vücut fonksiyonlarını etkileyebilir. Bu yazıda, zehirlenme konusunda daha fazla bilgi edinerek belirtileri tanımayı ve nasıl önlem alabileceğimizi keşfedeceğiz.

Zehirlenme Nedir?

Zehirlenme zehirli madde veya maddelerin vücuda girmesi sonucunda kişinin sağlığını olumsuz yönde etkilemesidir. Zehirlenmeler sindirim, solunum ve temas gibi çeşitli yollarla meydana gelebilir.

En sık karşılaşılan zehirlenme tipi gıda zehirlenmeleridir. Ancak gıda zehirlenmelerinin yanı sıra hayvanların ısırması evde veya endüstride kullanılan gazların solunum yolu ile vücuda girmesi ciddi zehirlenmeleri beraberinde getirebilir.

Zehirlenme Nedir?

Kısacası zehirlenme; bakteri, virüs, parazit veya toksinlerin bulunduğu gıdalar yoluyla bulaşabileceği gibi çeşitli kimyasalların gerek solunum gerekse temas yoluyla vücuda girmesiyle zehirlenme gerçekleşebilir. Bu nedenle zehirlenme sonrasında ortaya çıkan belirtiler zehirlenmenin nedenine bağlı olarak değişkenlik gösterir. 

Bazı zehirlenmeler sonucunda kusma ile zehirin vücuttan atılması söz konusu olabilir. Ancak kimyasal zehir etkisi taşıyan maddelerin cilde ve kıyafetlere bulaşması durumunda acilen kıyafetler çıkarılmalı ve cilt bol su ile yıkanmalıdır. Hastanın solunumunun durması durumunda suni tenefüs uygulanmalı ve hemen ardından hasta acilen hastaneye yetiştirilmelidir.

Unutmayınız ki, erken müdahale hayat kurtarır. Bu nedenle herhangi bir zehirlenme şüphesi durumunda acilen doktora başvurmalı ve gerekli önlemleri almalısınız. Aksi halde zehirlenmenin derecesine göre hastada hayati tehlike söz konusu olabilir.

Zehirlenme Belirtileri Nelerdir?

Zehirlenme Nedir?

Zehirlenme, vücuda zararlı bir madde veya toksin alındığında ortaya çıkan bir durumdur. Zehirlenme, evde, işte veya çevremizde bulunan kimyasallar, ilaçlar, gıdalar veya bitkiler gibi birçok farklı nedenle meydana gelebilir. Zehirlenme durumunda, erken teşhis ve tedavi oldukça önemlidir. Zehirlenme belirtileri, zehirleyici maddeye, miktarına ve vücuttaki etkileşime bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bununla birlikte, genel olarak yaygın olarak görülen bazı belirtiler vardır:

Mide-Bağırsak Sorunları

İshal, kusma, mide bulantısı, karın ağrısı ve kramp gibi mide-bağırsak sorunları zehirlenmenin sık rastlanan belirtileridir. Zehirli bir madde alındığında, sindirim sistemi hızla tepki verebilir ve bu belirtiler ortaya çıkabilir.

Solunum Problemleri

Zehirlenme durumunda solunum sistemi etkilenebilir. Kişi hırıltılı solunum, nefes darlığı veya solunum güçlüğü yaşayabilir. Özellikle zehirli gazlar veya kimyasal maddelerin inhalasyonu sonucu solunum yolu tahriş olabilir ve solunum sorunları ortaya çıkabilir.

Deri Değişiklikleri

Ciltte kızarıklık, döküntü, yanma veya kaşıntı gibi değişiklikler zehirlenme belirtileri arasında yer alabilir. Cilt, zehirli maddenin temas ettiği birincil nokta olduğundan, deri üzerindeki reaksiyonlar sıkça görülebilir.

Sinir Sistemi Sorunları

Zehirlenme, sinir sistemini etkileyerek çeşitli belirtiler ortaya çıkarabilir. Bunlar arasında baş ağrısı, baş dönmesi, sersemlik, koordinasyon kaybı, kas güçsüzlüğü veya titreme bulunabilir. Ayrıca, bazı zehirler sinir sistemini doğrudan etkileyerek nöbetlere veya bilinç kaybına neden olabilir.

Kalp ve Dolaşım Sorunları

Zehirlenme, kalp atışlarında düzensizlik, yüksek veya düşük tansiyon, çarpıntı gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Zehirli maddeler vücuttaki elektrolit dengesini bozabilir ve kalp-damar sistemine olumsuz etkiler yapabilir.

İdrar ve Böbrek Problemleri

Bazı zehirler böbreklere zarar verebilir ve idrar yapma sorunlarına neden olabilir. İdrar miktarında azalma veya artış, idrar renginde değişiklikler veya kanlı idrar gibi belirtiler zehirlenmenin göstergeleri olabilir.

Zehirlenme Çeşitleri Nelerdir?

Zehirlenme Nedir?

Zehirlenme çeşitleri, gıda zehirlenmesi, gaz zehirlenmesi, yakıcı madde zehirlenmesi ve ilaç zehirlenmesi olmak üzere 4'e ayrılır. Hadi bunları hep birlikte inceleyelim.

1. Gıda Zehirlenmesi

En sık karşılaşılan zehirlenme, şüphesiz ki gıda zehirlenmeleridir. Tarihi geçmiş ve çeşitli bakterilere ev sahipliği yapan gıdaların tüketilmesi durumunda zehirlenme gerçekleşebilir. Özellikle yeterince pişmemiş et, tavuk ve balık gibi besinler gıda zehirlenmelerinin en sık karşılaşılan nedenleri arasındadır. 

Açıkta kalmış, tarihi geçmiş, dış görünüşü bozukmuş ve rengi değişmiş gıdaların tüketiminden kesinlikle uzak durmalısınız. Özellikle hazır gıdaları almadan önce son kullanma tarihlerini kontrol etmeli ve son kullanma tarihi geçmiş veya son kullanma tarihine 2-3 gün kalmış ürünleri kesinlikle satın almamalısınız. 

Mide bulantısı, kusma, karın ağrısı ve ishal gibi belirtilere yol açan gıda zehirlenmeleri 1 saat içinde belirti gösterebileceği gibi 3 gün sonrasında da belirti gösterebilir. Kusma ve ishal görülmesi durumunda zehrin atılmasını sağlayan doğal tedavi olarak görülse de gıdanın ne kadar tüketildiğine bağlı olarak hastanın bir an önce doktora başvurması gerekebilir. 

Gıda zehirlenmesi sorunu ile karşılaşan kişi, kusma ve ishalin yanı sıra çorba, haşlanmış patates, bol sulu gıdalar ve bol su tüketmelidir. Ancak her ihtimale karşı kişinin doktorunu arayarak gerekli bilgileri alması önerilir.

2. Gaz Zehirlenmesi

Solunum yollarının tahriş olmasına neden olan gaz, buhar, duman ve yakıcılar nedeniyle meydana gelen zehirlenmelerdir. Kişinin nefes almasını zorlaştıran gaz zehirlenmeleri, göz yaşartıcı gazlar, klor gazı ve plastik madde dumanı gibi etkenler solunum yolunun tahriş olmasına neden olarak ciddi zehirlenmelere yol açabilir.

Rölantide çalışan araba motoru, kömür sobası, ocaklar, apartmanların alt katında yer alan çatlak borular ve iyi kurulmamış gazlı su ısıtma aygıtları yaydıkları gaz nedeniyle zehirlenmelere yol açabilir. Bir diğer dikkat edilmesi gereken durum ise evlerde yaşanma olasılığı oldukça yüksek olan temizlik maddelerinin neden olduğu zehirlenmelerdir.

Özellikle çamaşur suyu ile yapılacak temizliklerde tuvalet küvetine önceden soda konulmamış olmasına dikkat edilmelidir. Bu nedenle gaz zehirlenmelerine yol açacak her türlü faktörü göz önünde bulundurarak evde ve iş yerlerinizde gerekli önlemleri almanızı öneririz. Gaz zehirlenmeleri öncelikle baş ağrısı ve kusma ile kendini gösterir.

Kişinin hissettiği ciddi anlamdaki halsizlik, çevreden yardım istemesini önleyecek nitelikte olabilir. Bu nedenle birçok kişi gaz zehirlenmesini gıda zehirlenmesi ile karıştırabilmektedir. Ancak gaz zehirlenmeleri ortamdaki diğer kişileri de etkileyebileceğinden ciddi anlamda hayati risk taşıyabilirler. Bazı vakalarda iyileşme sağlanabilse de kişide ciddi beyin hasarları söz konusu olabilmektedir.

Zehirlenme Nedir?

3. Yakıcı Madde Zehirlenmesi

Yakıcı madde zehirlenmeleri genellikle çocukların merak duygusu nedeniyle ortaya çıkmasıyla görülür. Çeşitli kap ve tüplerin içerisinde muhafaza edilen yakıcı maddeler çocukların içecek olduğunu düşünerek içmesiyle meydana gelir. Ağızdan mideye kadar pek çok bölümde hasar oluşturan yakıcı madde zehirlenmeleri oldukça ciddidir.

 Midenin delinmesinden yemek borusunun yanmasına kadar pek çok soruna neden olabilen yakıcı madde zehirlenmeleri, ses tonunda değişiklik, solunum güçlüğü, yutma güçlüğü, göğüs ağrısı, ağızda kızarıklık, ağızda ağrı ve yanma gibi belirtilerle kendini gösterir. 

Öncelikle yakıcı madde zehirlenmelerinde vakit kaybetmeden doktora başvurmanız önerilmektedir. Ancak bunun öncesinde yakıcı maddenin bulunduğu şişe veya kabın üzeride bulunan alınabilecek önlem uyarılarını dikkatlice okumalı ve gerekli önlemleri aldıktan sonra bir an önce doktora başvurmalısınız. 

Yakıcı maddenin tüketilmesi durumunda ağız ve ağız çevresinin yaklaşık 10 dakika boyunca yıkanması önerilmektedir. Ancak yıkama işlemi sırasında kişinin su yutmamasına özen göstermelisiniz. Suyun yanı sıra kişinin herhangi bir sıvı tüketmesi tahrişin artmasına neden olabilir.

4. İlaç Zehirlenmesi

İlaç zehirlenmesi sıkça rastlanılan zehirlenmelerin başında gelmektedir. Bilinçsiz ilaç kullanımı, çocukların merak duygusu beraberinde ilaç kullanması, yaşamama isteği ve aşırı ilaç kullanımı gibi durumlarda ilaç zehirlenmesi söz konusu olabilir. 

Organları doğrudan olumsuz yönde etkileyen ilaçlar, bazı durumlarda beyin ve merkezi sinir sisteminde de olumsuzluklara yol açar. Özellikle uyku ilaçları, ağrı kesiciler ve morfin özelliği taşıyan ilaçların bilinçsiz kullanımı ilaç zehirlenmelerine yol açabilir. 

Solunum bozukluğu, kalp-damar hastalıkları ve kan dolaşımı bozukluklarına neden olabilir. İlaç zehirlenmelerinde hastanın acilen hastaneye görülmesi durumun ciddiyeti açısından önemlidir. Aksi halde böbrek, karaciğer, akyuvar üzerinde olumsuz etkiler gözlemlenebilir.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
Dondurulmuş Gıda Ürünleri Hakkında Bilmeniz GerekenlerGıda Zehirlenmesi Nedir, Belirtileri Nelerdir?

Zehirlenme nedir?

Zehirlenme, bir kişinin vücuduna zararlı veya toksik bir madde girdiğinde ortaya çıkan bir durumdur. Bu maddeler, çeşitli nedenlerle vücuda girebilir, örneğin yemek, içmek, nefes almak veya cilt teması yoluyla.

Zehirlenme belirtileri nelerdir?

Zehirlenme belirtileri, maruz kalınan maddeye, doza ve kişinin yaşına, sağlık durumuna ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir. Ancak yaygın belirtiler arasında mide bulantısı, kusma, ishal, baş ağrısı, baş dönmesi, halsizlik, karın ağrısı, nefes almada zorluk ve bilinç kaybı yer alır.

Hangi maddeler zehirlenmelere neden olabilir?

Zehirlenmelere neden olabilecek maddeler oldukça çeşitlidir. Bunlar arasında ilaçlar, ev temizlik ürünleri, pestisitler, kimyasal maddeler, bitki ve mantar zehirleri, alkol ve uyuşturucular yer alabilir.

Zehirlenme durumunda ne yapılmalıdır?

Zehirlenme durumunda yapılması gereken ilk şey, maruz kalınan maddenin türünü belirlemek ve ne kadar alındığını veya temas edildiğini öğrenmektir. Daha sonra, durumun ciddiyetine bağlı olarak, bir acil servise veya zehir kontrol merkezine başvurmak gerekebilir. Acil bir durumda, zehirlenme semptomlarını hafifletmek için ilk yardım önlemleri alınabilir. Ancak bu önlemler, profesyonel yardım almaya kadar geçici bir çözüm olarak düşünülmelidir.

Zehirlenmeler nasıl önlenebilir?

Zehirlenmelerin önlenmesi için birkaç basit önlem alınabilir. Bunlar arasında ilaçları, temizlik ürünlerini ve diğer toksik maddeleri çocukların ulaşamayacakları yerlerde saklamak, bitki ve mantarları tanımak ve yalnızca güvenli olduğundan emin olduğunuzda yemek, ve yiyecekleri doğru şekilde saklamak yer alabilir. Ayrıca, kimyasallarla çalışırken uygun kişisel koruyucu ekipman kullanmak da önemlidir.

YORUMLAR (4)
YORUM YAZ
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış yorumlar onaylanmamaktadır.
4 Yorum